محمد آسیابی بخشکندی - عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور، واحد مرند، گروه شهرسازی و جغرافیا ، مرند ، ایران
رضا جلیز - مدرس دانشگاه، ، گروه جغرافیا ، تبریز ، ایران

روانشناسی و دیگر علوم رفتاری و اجتماعی از دهه 1920 تحت سیطره جهتگیری رفتاری خاصی بوده است که به بررسی رفتار آشکار انسان تأکید میکند. در این رویکرد انسان موجودی رفتارگرا به شمار میرود و به جای احساساتو افکارش بر رفتار و کردارش تأکید میشود. کار بارکر و همکارانش 1 نوعی رویکرد رفتار محور است که در آن حرکات و فعالیتهای افراد در محیطهای واقعی متفاوت به دقت مشاهده و بررسی می شود. رویکرد کنشگرانه یا فلسفهاسکینر نوعی دیگر از جهتگیری رفتاری است. در این جا بیشتر بر وابستگیها یا تشویق های محیطی به مشابه عوامل تعیین کننده رفتار تأکید میشود. تحلیلهای رفتاری به مشاهده طبیعی محدود نمی شود. بخش اعظمپژوهشهایی که در این فصل توصیف شد عبارت بود از تحقیقات آزمایشگاهی، میدانی رویکردهای رفتاری معینی در حال تأثیرگذاری بر این زمینه است. زمانی که همه تلاش میکردند نیازهای درونی، ادراکات و حالات انگیزشی را بهتر درک کنند، همایشهای چند رشتهای تحت سیطره رویکرد شناختی بود. روزگاری پژوهشگران مجهز به پرسشنامه، ابزار رتبهبندی و مصاحبه برای شناسایی همه انواع احساسات و ادراکات به این طرف و آن طرف می رفتند اما اکنون رویکرد بومشناختی روانی بارکر از همه این رویکردها پیش گرفته است. اکنون این رویکرد بخش اعظمهمایشها را به خود اختصاص میدهد. پژوهشگران از مشاهده رفتار حرف میزنند و به احتمال زیاد در سال های آینده بخش اعظم توان افراد در این جهت صرف خواهد شد. به دشواری میتوان پیشبینی کرد که این جهت گیریجدید در حوزه رفتار و محیط تا کجا پیش خواهد رفت. بنابراین برخی از سئوالاتی که در این مقاله مطرح خواهند شد عبارتند از : - آیا بین انواع ساختمان ها و بروز رفتارهای بهنجار یا ناهنجار رابطه ای معنادار وجود دارد؟ - آیا الگوهای مناسبی برای انواع ساختمان ها بر اساس اقلیم ، فرهنگ و ... در مطلوب سازی رفتارهاوجود دارد ؟ در این تحقیق تلاش گردیده تا حتی الامکان مفاهیم روانشناسی محیطی و نقش آن را در ایجاد مکانی مناسب جهت زیست را مورد بررسی و تفحص قرار دهیم.

روان شناسی محیطی ، محیط شهری ، تاثیر متقابل