محمود قلعه نویی - دکتری شهرسازی، استادیار گروه طراحی شهری، دانشگاه هنر اصفهان
سپیده پیمانفر - پژوهشگر دکتری شهرسازی دانشگاه هنر اصفهان

از آنجا که در حفاظت از شهرها و بناهای فرهنگی، تاریخی، پاسخ به نیازهای جدید شهروندان و حفظ هویت تاریخی شهرها هم زمان مدنظر است، پاسخ گویی به این دو رویکرد به ظاهر متضاد، که یکی معطوف به حال و آینده و دیگری وفادار به گذشته است. اهمیت دارد. هویت شهری دارای دو بعد اصلی است؛ بعد اول، حقیقتی است که دیده نمی شود و بعد دوم، منظر و کالبدی است که در برابر دیگان قرار دارد. نوسازی بافت های تاریخی باید بمنای نظری و چارچوبی داشته باشد که در آن کالبد و ساختاری که دیده می شود همراه با جنبه های فرهنگی، اجتماعیف به صورت توأمان مورد توجه قرار گیرد، به طوری که این بافت ها هویت و اصالت خود را از دست ندهند. نویسندگان این مقاله بر این باورند که حل چالش بین هویت و نوسازی بافت های تاریخی، بدون درنظر گرفتن فرایند هویت سازی و لایه های معنایی آن امکان پذیر نیست. به منظور دست یابی به چارچوب هویت بخشی به محیط، از نظرات «ژاک لاکان» (1981-1901) روانکاو، نظریه پرداز، مدرس و یکی از تأثیر گذارترین روشنفکران فرانسوی قرن بیستم، استفاده شده که دیدگاه هایش، دریچه جدیدی در مطالعات اجتماعی گشوده است. این مقاله نشان می دهد چظور سطوح اولیه هویت مکان، ادبیات طراحی و برنامه ریزی در سطح جهانی را شکل می دهد و سپس در سطوح بالاتر با عمیق تر شدن هویت مکان، زبان طراحی و برنامه ریزی محلی شکل می گیرد. در نهایت به منظور انجام فرایند نوسازی در بافت های تاریخی، با توجه به ارزش هر اثر به لحاظ کالبدی، عملکردی و معنایی، باید تصمیم گرفت کدام یک از این سطوح، باید بدون تغییر بماند،کدام یک قابلیت تغییر دارد و این قابلیت به چه میزان است.

لاکان، هویت، نوسازی، استعاره