سعید نظری - دانشجوی کارشناسی مهندسی معدن؛ دانشگاه زنجان
صادق کریم پولی - استادیار گروه مهندسی معدن؛ دانشگاه زنجان
رضا احمدی - دانشجوی کارشناسی مهندسی معدن؛ دانشگاه زنجان

در اکتشاف منابع هیدروکربنی سرعت موج برشی اغلب از روی پارامترهای دیگر و به طور خاص، از سرعت موج فشاری تخمین زده می شود. روش های مختلفی از جمله مدل های تئوریک، روابط تجربی، آماری و نیز شبکه های هوشمند برای این کار استفاده می شود. اما این که از در هر موردی از چه روشی استفاده شود، همواره جای سوال است. یکی از نکاتی که در انتخاب روش باید به آن توجه شود، میزان همبستگی بین متغیرهای مستقل و متغیر وابسته است. در این مطالعه سرعت موج برشی به دو روش رگرسیون چند متغیره غیرخطی و شبکه عصبی در دوحالت تخمین زده شد. حالت اول با دخالت تمامی متغیرها (همبستگی بالا و پایین) و حالت دوم فقط با متغیرهای با همبستگی پایین. نتایج نشان می دهد که در حالت اول تفاوت قابل ملاحظه ای بین دو روش وجود ندارد و هر دوی آنها معتبر هستند. حال آن که در حالت دوم روش رگرسیون کاملاً اعتبار خود را از دسته داده ولی نتایج شبکه عصبی با وجود کاهش دقت تخمین، هم چنان معتبر و قابل اعتماد هستند. این امر بیانگر آن است که در انتخاب روش تخمین وقتی همبستگی متغیرها بالا باشد فرق چندانی بین روش ها وجود ندارد. ولی اگر همبستگی متغیرها پایین باشد، انتخاب نادرست روش تخمینی خطای قابل توجهی را وارد محاسبات بعدی می کند.

رگرسیون، شبکه های عصبی، تخمین موج برشی، همبستگی