سیدمحمود حسینی - دکترای ترویج و آموزش کشاورزی، استاد و عضو هیات علمی پردیس کشاورزی دانشگاه تهران، گروه ترویج و آموزش کشاورزی
سارا رضایی - کارشناسی ارشد ترویج و آموزش کشاورزی، کارشناس ارشد معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور

توسعه اصالتأ سبب تغییر و تحول میشود، بنابراین به خودی خود همواره با پیدایش آسیب همراه است و رهانیدن آثار ناشی از این آسیب هم به نوبه خود، مستلزم پیشبینی، برآورد و شناخت علل و عوامل پیدایش آنها در فرآیند طراحی، اجرا و ارزشیابی برنامه ها است. به رغم اولویت طرحهای توسعه روستایی در برنامههای هفت ساله و پنج ساله عمرانی کشور از سال 1327 هجری شمسی امروزه میتوان ادعا نمود که کمترین سرمایه معنوی و مادی برای ارزیابی و ارزشیابی و در پی آن آسیب شناسی طرحها و برنامههای توسعه و عمران روستایی در ایران هزینه شده است. (شهبازی، اسماعیل، 1389) علی رغم این که برنامه ریزی های توسعه در کشور ما سابقه ای نسبتًا طولانی داشته و ما از جمله پیشگامان تدوین برنامه های توسعه بوده ایم، اما متأسفانه امروزه شاهد کم تحرکی و رشد اقتصادی اندک در کشور هستیم در عین حال کشورهایی نیز وجود دارند که با سابقه برنامه ریزی حتی کمتر از دو دهه، اکنون از لحاظ معیارهای رشد و توسعه یافتگی چندین دهه از ما جلوتر افتاده اند . همه این اتفاقات در حالی رخ داده است که کشور ما از لحاظ منابع غنی، موقعیت جغرافیایی والزامات رشد و توسعه اقتصادی همواره جایگاه مناسبی در میان کشورها داشته است (نورمحمدی، 1384) تحقیق حاضر به روش مطالعات آسیبشناسی نوع توصیفی و فراتحلیلی است، از اینرو، نخست، تمامی مطالعات و پژوهشهای انجام شده برحسب توان محقق در مورد توسعه پایدار روستایی در ایران و برنامه های توسعه در تاریخ جمهوری اسلامی ایران جمع آوری شده و مورد بررسی قرار گرفته و پس از بررسی، چالشها و مشکلات موجود فهرستی از آسیبهای کوتاه مدت و بلندمدت صوری و محتوایی برنامههای توسعه در ایران در دو فصل قبل و بعد از انقلاب شکوهمند اسلامی استخراج و در پایان هر فصل بررسی گردیده است.

توسعه پایدار، آسیب شناسی توسعه، برنامهریزی توسعه، قوانین برنامه توسعه