سعید نوروزی - دانشجوی کارشناسی ارشد اگرو اکولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد
محمودرضا تدین - استادیار گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد
مریم نوروزی - مربی گروه زیست، دانشگاه پیام نور دهدشت

هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثر ذرات نانو بر گره های ریزوبیومی ریشه گیاه باقلا می باشد. به همین منظور آزمایشی در سال 1390 در یک مزرعه تحقیقاتی واقع در استان کهگیلویه و بویر احمد، شهرستان چرام اجرا شد. آزمایش بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 3 تکرار انجام شد و تیمارهای آزمایشی شامل تلقیح بذر باقلا با باکتری ریزوبیوم و عدم تلقیح آن و سه تیمار نانو ذره (نانوتیوب کربنی چند جداره، نانو روی و نانو نقره) در چهار غلظت از هر نانو ذره (100، 200، 300 میلی گرم بر لیتر و شاهد) بودند. نتایج نشان داد که تعداد گره های ریزوبیومی ریشه باقلا تحت تیمار تلقیح باکتری ریزوبیوم تحت غلظت 200 میلی گرم بر لیتر نانوتیوبکربنی چند جداره بر بهتر از سایر غلطت ها و تیمارهای مواد نانو نقره و نانو روی اعمال شده بود و تیمار نانو نقره بیشترین کاهش معنی دار در تعداد گره های ریزوبیومی ریشه گیاه باقلا را داشت به طوری که با افزایش غلظت مواد نانو، تعداد گره های ریزوبیومی ریشه، کاهش چشمگیری یافت.

باقلا، گره های ریزوبیومی، نانوتیوب کربن چند جداره، نانو روی، نانو نقره