رقیه برزگر - مربی دانشگاه پیام نور واحد بندر دیر،دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه شیراز،
محمدحسن کریمی - دانشیار دانشگاه شیراز،دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی

هدف اصلی این پژوهش بررسی و مقایسه دیدگاه روسو و فروید در مورد طبیعت انسان و دلالتهای تربیتی آن با تکیه بردونوع نگاه مثبت ومنفی نسبت به انسان است. لذا در صدد پاسخ پرسشهایی از این قبیل هستیم: نظر روسو در مورد طبیعتانسان چیست؟ نظر فروید در مورد طبیعت انسان چیست؟ دلالت هر یک از این دیدگاهها در تربیت چه میباشد؟ روش مورد استفاده توصیفی تفسیری است. یافتهها حاکی از آن است که روسو انسان را ذاتا نیک و بیعیب میداند وی میگوید چونکودک ذاتا نیک هست برای پرورش و تربیت وی باید از انگیزهها و تمایلات طبیعی کودک پیروی کرد و برنامه و روش تربیتباید از طبیعت کودک سرچشمه بگیرد، به عبارتی بنا بر دیدگاه وی ملاک تربیت تبعیت از طبیعت کودک میباشد؛ روسو جامعه و اجتماع را عامل فساد و دگرگون کننده طبیعت انسان میداند. در مقابل فروید تصویری از انسان بدست میدهد که دراساس و بنیاد شریر است. وی انسان را مانند سایر حیوانات تحت تاثیر غریزه پرخاشگری میداند. و میگوید انسانها موجوداتی آرام،دوستداشتنی و صلحطلب نیستند که فقط وقتی به آنها حمله شود از خود دفاع کنند. بلکه میل شدید به پرخاشگری را باید به عنوان بخشی از زندگی غریزی آنها به حساب آورد، وی برخلاف روسو فکر میکند که اگر نیروهای محدودکننده جامعه و نمودار آن در درون فرد، یعنی فراخود، نبود، آدمها در اندک زمان یکدیگر را از بین میبردند.

روسو، فروید، تربیت، طبیعت، پرخاشگری، غریزه