مسعود جلالی - استادیارگروه جغرافیای دانشگاه زنجان
زهرا مرادی - دانشجویان کارشناسی ارشداقلیم شناسی کاربردی دانشگاه زنجان
معصومه کردی - دانشجویان کارشناسی ارشداقلیم شناسی کاربردی دانشگاه زنجان

ازمهم ترین شاخص های آب وهوایی هرناحیه جغرافیایی، درجه حرارت می باشد که به عنوان اصلی ترین عنصراقلیمی به شمارمی رود.درسالهای اخیر،منطقه خراسان رضوی شاهد نوسانات قابل ملاحظه ای به همراه افزایش معنی دار دمای هوا بوده است.بنابراین،هدف اصلی این مقاله توصیف گرافیکی مشاهدات درجه حرارت ایستگاه سبزوارازطریق استخراج نمایه های موجود درسریهای زمانی(شاخص های اولیه وثانویه)می باشد. به همین منظور،داده های جمع آوری شده ازسال 1956الی2010میلادی در ایستگاه سینوپتیک سبزوار درمقیاس ماهانه دریافت و بعد از ایجاد سری های زمانی درمقیاس های فصلی وسالانه جهت بررسی تغییرات احتمالی مورد استناد قرارگرفتند.به منظور سازماندهی،پردازش و اعمال کلیه روشهای گرافیکی و ریاضی ازامکانات وتوابع موجود درمحیط نرم افزاری اکسل و مینی تب بهره گرفته شده است. باهدف تحلیل مقدماتی سری های زمانی،درمرحله اول،شاخص های اولیه مانند:مشاهدات خام،داده های اسموت شده ،میانگین متحرک و درصد تغییر پذیری طراحی ونتایج ازطریق مدلهای گرافیکی نمایش داده شده.درمرحله دوم،مولفه های ثانویه مانند:روند،چرخه ای،فصلی وغیرمنظم موجود درسری مشاهدات محاسبه وشبیه سازی گردید .در مجموع نتایج حاصله مبین این واقعیت اند که اولا میزان تغییرات ونوسانات موجود درسری مشاهدات به ازای کلیه مقیاس ها دردرازمدت بسیارقابل ملاحظه است.ثانیا روندی مثبت درسری مشاهدات درجه حرارت شهرسبزوار،به ویژه درمقیاس سالانه،کاملا مشهود می باشد.

سری های زمانی، درجه حرارت ، ایستگاه سبزوار،شاخص های اولیه،مولفه های ثانویه