علی مصطفوی - استاد بخش شیمی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید باهنر کرمان
رضا قنبرپور - استاد بخش باکتری شناسی، گروه پاتوبیولوژی، دانشکده دامپزشکی دانشگاه شهید باهنر کرمان
بهارک اختردانش - دانشیار بخش داخلی د ام های کوچک، گروه علوم درمانگاهی، دانشکده دامپزشکی دانشگاه شهید باهنر کرمان
مهرناز مهربانی - دانش آموخته دکتری حرفه ای دامپزشکی، دانشکده دامپزشکی دانشگاه شهید باهنر کرمان

گیاه مشکک در طب سنتی برای درمان اسهال، سردرد و کمردرد و همچنین برای درمان کولیک اطفال کاربرد فراوان دارد. این مطالعه برای پی بردن به خواص آنتی باکتریال این گیاه و نیز چگونگی اثربخشی آن در درمان بیماری ها طراحی گردید. به این منظور خواص آنتی باکتریال گیاه مشکک روی شش سوش استاندارد باکتری شامل: لیستریامونوسایتوژن، سالمونلا تیفی موریوم، استرپتوکوکوس فکالیس، استافیلوکوکوس اورئوس، ا شرشیا کلی Sakaii، اشرشیاکلی J69 با دو روش رقت آگار و انتشار از دیسک ارزیابی گردید. جهت انجام این تحقیق، ا سانس این گیاه توسط تقطیر آبی با دستگاه کولنجر تهیه گردید. در روش انتشار از دیسک 100 میکرولیتر از غلظت 1 و نسبت 1/100 از باکتری روی محیط به طور یکنواخت پخش شد. سپس 10 میکرولیتر از اسانس روی دیسک هایی که روی محیط کشت قرار د اده شده بودند، ریخته شد. همزمان جهت انجام روش رقت آگار، رقت های مختلف آماده شده از اسانس با محیط مولر هینتون آگار مخلوط شد سپس باکتری ها با رفت 1 و 1/100 به صورت نقطه ای روی آن قرار داده شدند. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که باکتریهایی از قبیل لیستریا مونوسایتوژن، ا سترپتوکوکوس فکالیس، استافیلوکوکوس اورئوس در رقت های 1 و 1/100 و سالمونلا تیفی موریوم در رقت 1/100 و سالمونلا تیفی موریوم در رقت 1/100 با 10 میکرولیتر اسانس در روش انتشار از دیسک کاملاً مهار شدند. در حالیکه هیچ نوع اثر مهاری بر روی باکتری هایی از قبیل سالمونلاتیفی موریوم در رقت 1 و سوش های اشرشیاکلی دیده نشد. از طرفی، در روش رقت آگار رقت های 1/675، 3/125، 6/25، 12/5، 25 از اسانس مورد نظر اثر مهارکنندگی کامل روی لیستریا مونوسایتوژن، استرپتوکوکوس فکالیس، استافیلوکوکوس اورئوس در رقت های 1 و 1/100 و سالمونلا تیفی موریوم در رقت 1/100 داشت ولی اسانس این گیاه در رقت های ذکر شده هیچ اثر مهارکنندگی بر روی سالمونلا تیفی موریوم در رقت 1 و سوش های اشرشیاکلی نداشتند. به طور کلی نتایج حاصل از این بررسی نشان می د هند که عصاره گیاه مشکک دارای اثرات مهار کنندگی بسیار بیشتری بر روی باکتری های گرم مثبت در مقایسه با باکتری های گرم منفی می باشد.

مشکک، اثر ضد باکتریایی، روش رقت آگار، انتشار از دیسک، اثر مهارکنندگی