حسن اخوان - کارشناس ارشد بیوفیزیک، گروه زیست شناسی آموزش و پرورش استان آذربایجان شرقی
امید همینی
احسان مستشاری

امروزه گیاهان دارویی به عنوان منابع طبیعی که دارای خاصیت آنتی اکسیدانی هستند و مورد توجه محققین برای استفاده در سامانه غذایی و بیولوژیکی قرار گرفته اند. اسانس گیاهان پونه (Mentha longifoliaL) و پولک (Stachys schtschegleevi Sosn) با روش تقطیر با آب و استفاده از دستگاه کلونجر (Clevenger apparaius) استخراج و ترکیب های آنها با دستگاه های گاز کروماتوگرافی (GC) و گاز کروماتوگرافی متصل به طیف سنج جرمی GC/MS شناسایی شد . سپس فعالیت ها آنتی اکسیدانی و رادیکال زدایی اسانس ها مورد سنجش قرار گرفته و تاثیر ضد میکروبی آنها ارزیابی شد . میکرو ارگانیسم های مورد پژوهش استافیلوکوک طلایی، سالمونلا انتریتیدیس و اشرشیاکولی بودند. نمای حساسیتی میکرو ارگانیسم ها و حداقل غلظت مهارکنندگی و کشندگی (mIc, mBc) روغن های اسانسی تعیین گردید. سینتیک مرگ میکروبی نیز بر اساس مدت زمان تاثیر کنندگی اسانس ها مورد بررسی قرار گرفت. خواص انتی اکسیدانی روغن های اسانس تعیین و رابطه آنها با خواص ضد میکروبی اسانس ها بررسی گردید. در اسانس های پونه و پولک به ترتیب 8.14 ترکیب شناسایی شد. اشرشیاکلی، استافیلوکوک طلایی و سالمونلا انتریتیدیس به ترتیب به اسانس ها حساسیت نشان دادند . تاثیر ضد میکروبی برگ پونه قویتر از پولک بود. ارزش Dباکتری های اشرشیاکلی، استافیلوکوک طلایی و سالمونلا انتریتیدیس در برابر اسانس های پونه و پولک به ترتیب (4و 4/5) (3/3 و 4) (5 و 4/32) بود . اندازه قطر هاله، عدم رشد ارتباط چندانی با سینتیک میکروب کشی آن نداشت. اسانس های تحت مطالعه دارای خاصیت آنتی اکسیدانی مساوی با برتر در مقایسه با آنتی اکسیدان شیمیایی BHA هستند. ارتباط مستقیم بین خاصیت آنتی اکسیدانی با قدرت ضد میکروبی آنها مورد بررسی قرار گرفت.

ا achysschtschegleeviSosn ،.MenthalongifoliaL، اثر ضد میکروبی، آنتی اکسیدانی، حداقل غلظت مهارکنندگی و کشندگی