فریبا اسفندیاری - استادیار دانشگاه محقق اردبیلی، گروه جغرافیای طبیعی
ابراهیم مکلف سربند - کارشناس ارشد آب، بخش مدیریت فنی و مهندسی، شرکت آب منطقه ای اردبیل
اکبر علی محمدی - استادیار گروه جغرافیایی طبیعی- دانشگاه محقق اردبیلی

استان اردبیل سالانه با تولید بیش از سه میلیون تن محصولات زراعی و باغی دارای پتانسیل بالائی در زمینه کشاورزی می باشد. وسعت دشت اردبیل در حدود 90000 هکتار است که در قلمرو علیای رودخانه قره سو قرار گرفته و عمدتاً از رسوبات و نهشته های رودخانه ای رودهای قره سو، بالخلوچای و قوری چای تشکیل یافته و خاک آن نیز جزء خاکهای غنی محسوب می شود. بر اساس روش های تعیین اقلیم، آب و هوای محدوده مورد مطالعه از نوع نیمه خشک می باشد. محور اشتغال استان با توجه به مشکلات و م وانع فراروی صنعت توریسم کشور، بر اساس کشاورزی بنا شده و بخشی از مرغوبترین اراضی کشاورزی استان با وسعتی بالغ بر 72 هزار هکتار در دشت اردبیل واقع شده است. مهار آبهای سطحی در حوضه های منتهی به این دشت، کمبود بارش و به موازات آن کاهش آبهای سطحی در دشت اردبیل، و میزان آب مورد نیاز اراضی قابل آبیاری که در حدود 627/7میلیون متر مکعب می باشد، سبب شده که کمبود آب قابل آبیاری بعنوان یکی از تنگناهای توسعه کشاورزی در دشت اردبیل مطرح گردد. بررسی های صورت گرفته نشان می دهد که دشت اردبیل با ا راضی مستعد 72 هزار هکتار، کمبود آبی د ر حدود 450 میلیون متر مکعب آب دارد و با احتساب 445 میلیون متر مکعب بمنظور تأمین آب مورد ن یاز دشت اردبیل در راستای توسعه پایدار، بر اساس مطالعات مدیریت و بهره برداری یکپارچه منابع آب می توان سالانه 450 میلیون متر مکعب آب به منظور تغذیه و احیاء وضعیت نابسامان آبخوان دشت اردبیل با روش های مناسب و تأمین نیازهای بخش های کشاورزی، صنعت و شرب از حوضه آبریز قزل اوزن استحصال نمود. عدم تأمین کمبود آب دشت، عواقب وخیمی چون اتلاف منابع آب و خاک استان و از دست رفتن موقعیت مناسب کشاورزی را بدنبال خواهد داشت.

دشت اردبیل، شرایط اقلیمی، خصوصیات خاک، مصارف آب کشاورزی، نیاز آبی، تنگناهای توسعه