محمدصادق کریمی - کارشناس ارشد معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات
ابراهیم مرادی - استادیار رشته باستان شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایلام
علی علایی - دکتری معماری، مربی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات

بازار یکی از مهمترین مراکز فرهنگی شهری بوده است. قدمت تاریخی بازارها با شکلگیری تمدنهای اولیه و آغازشهرنشینی همزمان است. و در طول تاریخ، علاوه بر فعالیت اقتصادی، فعالیتهای اجتماعی، فرهنگی و تفریحی نیز داشتهاست و همچنین یک مکان، یک روش زندگی، یک طبقه و نمادی از حیات را با استفاده از مکتب اسلامی نهفته را در شهر تداعی میکند. بازار، یکی از بزرگترین دستاوردهای تمدن دورهی اسلامی، به ویژه در کشور ایران به عنوان نماد فضاهایتجاری برخوردار است. در شهرهای اسلامی، بازار، محور اصلی و اقتصادی شهر بوده که مراکز تولید و توزیع کالاهایگوناگون انبارهای مهم و مبادلات پولی در آن جای داشتند. بازار از سطحیترین تا عمیقترین وجه فرهنگی شهری محسوب میشود، با توجه به این امر نوع فضاها و کاربرد خاص فضاهای در نظر گرفته شده در ادوار تاریخ تا دوران ما بازار یا مراکزتجاری، نوع فرهنگ دوره خود را مشخص میکنند. مراکز تجاری در طول تاریخ با دگرگونیهایی همراه بوده است و با گذشت زمان در سطح وسیعی از اراضی شهرها به کاربری تجاری اختصاص یافته و نمود کالبدی آن به شکل دکان، بازار،پاساژ، فروشگاه و ... نمود یافته است. بازارها علاوه بر اینکه به عنوان فضاهای تجاری کاربرد داشتهاند کاربردهای خاص خود را به همراه داشته و فقط جنبه تجاری نداشتهاند بلکه نماد فرهنگی در ادوار تاریخ قرار است. به طور مشخص فرهنگ و الگوی بازار در تمدن ایرانی اسلامی زبانزد جهانیان است، به طور کلی بازار باید به الگویی مناسب در جهت پیشرفت مراکز - تجاری در نظر گرفته شود.

بازار، فرهنگ، نماد، تمدن اسلامی