مهدیه حسینی نیا - دکترای شهرسازی و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد

گردشگری فرهنگی، یکی از بزرگترین عناصر رشد صنعت گردشگری جهانی است. با وجود پیوستگی گردشگری فرهنگی با گردشگری شهری و تأثیرات آن، رویکردهای مرتبط با گردشگری فرهنگی در فضای شهری طی دورههای زمانی مختلف حاکی ازتحولات متفاوت آن بوده است. پژوهش حاضر با روشی تحلیلی به بررسی رویکردهای مرتبط با تحولات مذکور در فضای شهری میپردازد و با مطالعه اسنادی و بر مبنای مشابهتهای موجود رویکردهای مورد نظر را در دو دوره زمانی دستهبندی میکند. نتایجپژوهش بیانگر آن است که دوره اول، دوران شکلگیری گردشگری فرهنگی است، به همین دلیل مؤلفههای تأثیرگذار فضایشهری در جذب گردشگر فرهنگی به مثابه فرمولی یکسان ارائه شده و در نتیجه راهبردهای مرتبط با دوره مذکور، امروزه مورد توجه شهرها نیست؛ در صورتی که در دوران میانی، گردشگری فرهنگی بر مبنای فرهنگ و مؤلفههای تأثیرگذار، متأثر از مؤلفههایفرهنگ شهری و در دوران اخیر بر مبنای بازآفرینی خلاقانه فرهنگ از سوی گردشگر فرهنگی تعریف شده است. بنابراین دورهمذکور، زمان شکوفایی گردشگری فرهنگی است و مؤلفهها و به تبع آن راهبردهای تأثیرگذار، دربرگیرنده شبکهای پیوسته از کالبد فرهنگی در عرصههای عمومی و در ارائهای نمادین، شامل بازنمایی میراث فرهنگی با فناوریهای معاصر، فضاهای کالبدی- فرهنگی خلاقانه معاصر، فضاهای چند عملکردی، انعطافپذیر و غیر قطعی از معانی فرهنگی فضا است که سبب تعاملات و مشارکت اجتماعی گردشگر خلاق و ساکنان در بازآفرینی فرهنگ و خوانشهای متعدد فرهنگی از سوی ایشان میگردد

گردشگری فرهنگی، فضای شهری، گردشگر فرهنگی، فرهنگ شهری، گردشگری شهری