حسین غضنفرپور - استادیار گروه جغرافیا و برنامهیزی شهری، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
حسام الدین صالح گوهری - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه زابل، زابل، ایران

در عصر حاضر، برنامهریزی شهری با توجه به رشد ناموزون شهرها بیشتر در کانون توجه قرار گرفت. مهاجرت به سمت شهرهاو توسعه بیبرنامه نواحی اطراف شهر موجب شکلگیری محدوههای بدقواره و نامناسبی به نام مناطق حاشیهنشین شد. ازلحاظ مدیریت بحران، وجود معضل محدودههای حاشیهنشین به هنگام وقوع مخاطرات طبیعی در مناطق شهری، حجم خسارات و آسیبها را دو برابر مینماید. باتوجه به اثرات تخریبی حوادث طبیعی و با در نظر داشتن این مطلب که ایرانازکشورهای در معرض مخاطرات طبیعی است، پرداختن به برنامهها و اصول کاهنده سوانح طبیعی و اثرات آنها، توجه یویژه را طلب مینماید. تعیین میزان آسیبپذیری بافتهای فرسوده حاشیه نشین شهری با در نظر داشتن عوامل مؤثر بر آسیبپذیری،یکی از الزاماتی است که باید پیش از وقوع حوادث و به منظور آمادگی هرچه بیشتر برای مدیریت کارآمدبحران در شهرها، صورت پذیرد. سیستم اطلاعات جغرافیاییGIS از قدرتمندترین ابزارهایی است که در صورت کفایت اطلاعات ورودی، میتواند با توانایی های تحلیلی منحصر به فردش، به بهترین شکل ممکن، در تعیین پتانسیل آسیبپذیریمحدودههای حاشیه نشین شهری موثر واقع شود. بنابراین هدف از پژوهش برنامهریزی به منظور مدیریت ریسک مناطق حاشیه شهری با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است و به منظور اجرای آن ازمنابع اسنادی و بررسیهای میدانی بهره برده شده است. تحلیل دادههای مقاله حاضر نیز بر پایه مجموعه نرمافزار GIS خواهد بود. نتایج حاصل از مطالعات انجامشده بیانگر این است که با در دست داشتن پایگاه جامع دادههای اطلاعات جغرافیایی میتوان برنامهریزی صحیحی را مبتنی بر مدیریت ریسک در جوامع حاشیهنشین شهری ارائه داد.

سیستم اطلاعات جغرافیایی، مدیریت ریسک، حاشیهنشینی، مدیریت بحران، سانحه، شهر کرمان