غلامعباس بارانی - استاد بخش مهندسی عمران دانشگاه شهید باهنر کرمان
یوسف عباسی پروین - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد کرمان

سازه های مستهلک کننده انرژی، سازه هایی هستند که در انتهای سرریز سدها برای استهلاک انرژی جریان آب قرار می گیرند. از انواع سازه های مستهلک کننده انرژی سه نوع آنها که کاربرد فراوانی دارند عبارتند از: حوضچه های آرامش با پرش هیدرولیکی، مستهلک کننده های غلطانی و مستهلک کننده های جامی شکل مستهلک کننده جامی شکل، زمانی که شرایط زمین شناسی پایاب سد مناسب باشد، از نظر اقتصادی بسیار مقرون به صرفه و از نظر اجرا و نگهداری آسان می باشد، بخصوص در سدهای بلند که انرژی جریان در پای سرریز بسیار زیاد می باشد. طراحی مناسب شعاع مستهلک کننده جامی شکل از اهمیت خاصی برخوردار است به طوری که بزرگ بودن شعاع جام، باعث عملکرد نامناسب سازه در پرتاب جریان و کوچک بودن آن باعث ارتعاش سازه و حتی شکست سازه خواهد شد. در این مقاله با استفاده از روش آنالیز ابعادی و اطلاعات مربوط به مدل هیدرولیکی رابطه ای برای طراحی شعاع پرتاب کننده جامی شکل ارائه گردیده است.

سازه های مستهلک کننده انرژی ، پرتاب کننده جامی شکل ، روش آنالیز ابعادی