غلامرضا رزمی - گروه پاتوبیولوژی دانشکده دامپزشکی فردوسی مشهد
محمدرضا باسامی - گروه علوم درمانگاهی دانشکده دامپزشکی فردوسی مشهد
محسن ملکی - گروه علوم درمانگاهی دانشکده دامپزشکی فردوسی مشهد

هدف: تشخیص هیستومونیازیس. طرح: گزارش بیماری. حیوانات: قطعه بوقلمون (3-2 ماهه) از یک گله کوچک پرنده در شهرستان مشهد. تاریخچه بیماری: در بهمن ماه 1382، در یکگله کوچک بوقلمون (80 قطعه بوقلمون) که به همراه 200 قطعه مرغ بومی و 70 قطعه اردک در یک محل نگهداری می شدند، بیماری با علایم کم اشتهایی،اسهال، سیاه شدن تاج با میزان واگیری 75 درصد و میزان مرگ و میر 66 درصد بروز نمود. تعداد 5 لاشه بههمراه 2 قطعه از جوجه بوقلمون های بیمار برای تشخیص و درمان به درمانگاه طیور دانشکده دامپزشکی ارجاع داده شدند. در کالبد گشایی، کبد و روده ها متورم و پرخون بوده و در هر دو بافت نقاط نکروتیک و خاکستری در مخاط روده و پارانشیم کبد مشاهده گردید. با توجه به علائم بالینی و کالبد گشایی، احتمال بروز هیستومونیازیس بسیار بالا بود و جهت تشخیص قطعی از سکوم و کبد بوقلمونهای تلف شده (برای بررسی های انگل شناسی وپاتولوژیک) نمونه برداری شد. گسترشهای تهیه شده از مخاط سکوم و کبد باگیمسا و مقاطع بافتی تهیه شده از این دو بافت با هماتوکسیلین- ائوزین رنگ آمیزی گردیدند. همچنین برای تعیین آلودگی مرغهای بومی به کرم هتراکس آزمایش مدفوع انجام گردید. نتیجه آزمایش نشاندهنده آلودگی بالای مرغهای بومی به دو کرم آسکارید یا هتراکیس بود. نتیجه: در بررسی میکروسکپی گسترشها و م قاطع بافتی رنگ آمیزی شده از سکوم و کبد فرم ازاد هیستوموناس در سکوم و فرم نسجی آن در کبد مشاهده گردید. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان دهنده اهمیت بیماری هیستومونیازیس در پرورش توام بوقلمونها و ماکیان ایران می باشد. مجله دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران، (1385)، دوره 61، شماره 2، 145-143.

بوقلمون، هیستوموناس، مشهد