امین نوین - دانش آموخته ارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات خوزستان - گروه آبیاری و زهکشی اهواز
محی الدین گوشه - مربی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان
سعید برومند نسب - استاد دانشکده علوم آب دانشگاه شهید چمران اهواز

بین برنامه ریزی آبیاری در محصولات پاییزه و میزان و شدت بارندگی ارتباط بسیار نزدیدکی وجود دارد به طوری که در عمل بدون محاسبه یا برآورد میزان بارندگی موثر در روزهای قبل از هر آبیاری تعیین زمان و مقدار آبیاری با خطا همراه است . متاسفانه تاکنون برآورد دقیق از بارندگی موثر (با توجه به میزان و شدت بارندگی در سالهای گذشته) وجود ندارد. این تحقیق در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان بر اساس روش بیلان رطوبت خاک انجام شد. بافت خاک مورد آزمایش لوم رس سیلتی، رس سیلتی، لوم سیتی و لوم بود. میانگین مجموع بارش سالیانه این منطقه در طی یک دوره 30 ساله 241 میلیمتر می باشد مقایسه باران موثر در روش هرشفلد با روش بیلان رطوبت خاک نشان داد که اختلاف بین این دو روش در منطقه مورد مطالعه حدود 19 درصد در روش بیلان رطوبت خاک بیشتر بود. بنابراین با توجه به سادگی روش هرشفلد این روش می تواند جایگزین مناسبی برای روش بیلان رطوبت خاک باشد نتایج به دست آمده در میان بافت های غالب موجود (لوم رس سیلتی، رس سیلتی، لوم سیتی و لوم) نشان داد که حداکثر باران موثر در بافت رس سیلتی دریافت شده است.

باران موثر، روش بیلان رطوبت خاک، سری غالب خاک