معصومه شنوایی - دانشجوی رشته تولید و بهره برداری گیاهان دارویی و معطر مرکز آموزش عالی شهید هاشمی نژاد خراسان رضوی
اشرف حسینی نیا - دانشجوی رشته تولید و بهره برداری گیاهان دارویی و معطر مرکز آموزش عالی شهید هاشمی نژاد خراسان رضوی

با توجه به اهمیت بررسی و تبیین واکنش های گیاه اسفرزه نسبت به تنش های شوری و خشکی و همچنین تعیین درجه حرارت های کاردینال ، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با 4 تکرار انجام شد به منظور تعیین درجه حرارت های کاردینال، بذور پس از ضد عفونی در معرض تیمارهای مختلف درجه حرارت (5، 10، 15، 20، 25، 30، 35، 40 درجه سانتیگراد) و در دو شرایط روشنایی و تاریکی داخل ژرمیناتور به مدت 10 روز قرار گرفتند پس از تعیین درجه حرارت مطلوب تیمارهای تنش شوری با استفاده از پتانسیل های مختلف اسمزی Nacl و CaCl و تنش خشکی با استفاده از PEG6000 در سطوح مختلف (0، 0/3، 0/5، 0/7 ، 0/9 و 1.1 مگاپاسکال ) اعمال شدند. در کلیه آزمایش ها شاخص های درصد و سرعت جوانه زنی ، طول ریشه چه و ساقه چه ، نسبت طول ریشه چه به ساقه چه اندازه گیری گردید. تجزیه واریانس داده ها توسط نرم افزار آماری SAS و میانگین داده ها با استفاده از آزمون ددانکن مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان دادند تمامی تیمارهای دمایی بر روی شاخص های مورد بررسی اثرات معنی داری داشت بر اساس این آزمایش حداقل درجه حرارت مورد نیاز جهت جوانه زنی اسفرزه ایرانی 5 درجه سانتیگراد و اپتیمم درجه حرارت جهت جوانه زنی 20 درجه سانتیگراد و در شرایط روشنایی می باشد . نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد اثر پتانسیل های مختلف شوری و خشکی بر روی کلیه فاکورهای مورد بررسی در سطح آماری 5% معنی دار بود با کاهش پتامسیل های مختلف شوری و خشکی درصد و سرعت جوانه زنی بذور به طور معنی داری کاهش (سطح 5%) یافت با وجود این سطوح مختلف NaCl در مقایسه با CaCl2 به دلیل اثرات سمی یون های سدیم در اکثر مواقع اثرات منفی بر پارامترهای جوانه زنی داشتند.

اسفرزه ایرانی، درجه حرارت کاردینال، تنش شوری، تنش خشکی