امیر بسطامی نیا - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه یزد
مجید تیربند - مدرس دانشگاههای پیام نور- آزاد علوم و تحقیقات وعلمی کاربردی یاسوج
یوسف تازش - کارشناس ارشد دانشگاه شهید چمران اهواز
مجید پاساد - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد

برنامه ریزی بر پایه سیستم شهری و کارکردی و سلسله مراتب آن در ارائه خدمات و ارتباطات داد و ستدی برون و درون منطقه ای، تمرکز زدایی، کاهش عدم تعادل موجود و توسعه موزون ساختار فضایی کل کشور نقش پراهمیتی دارد. از آنجا که سیستم شهری هم به مفهوم فضایی آن، یعنی نحوه استقرار و توزیع شهرهای مختلف (اندازه، جمعیت و ...) و هم به مفهوم اقتصادی آن، یعنی نظام مبادله و داد و ستد بین شهرها بر اساس عملکردهای پایه ای آنها، باعث شکل گیری بسیاری از مسایل و پدیده های شهرنشینی معاصر شده است. لذا شناخت چگونگی این شبکه و تغییرات آن در یک منطقه می تواند در حل و فصل بسیاری از این مسایل مؤثر گردد. بنابراین هدف این پژوهش بررسی و تحلیل وضعیت سیستم شهری استان هرمزگان با استفاده از الگوهای تمرکز شهری، مرتبه – اندازه، مرتبه اندازهتعدیل شده، ضریب جینی، ضریب آنتروپی و ضریب کشش پذیری است. روش تحقیق در این پژوهش بر اساس مطالعات کتابخانه ای، اسنادی و تحلیلی می باشد. بررسی وضعیت سیستم شهرهای استان هرمزگان طی سالهای 85-1335 نشان دهنده عدم تعادل در نظام شهری استان بوده، به گونه ای که شهر نخست استان که همان مرکز استان است بیشترین جمعیت را طی دوره های سرشماری در خود جای داده است. توزیع فضایی جمعیت در شهرهای استان در سال 1335 و 45 متعادل بوده و در بهترین وضعیت قرار داشته است. ولی این روند طی سالهای 65-75 حالت نیمه متعادل پیدا کرده و سال 85 با ضریب جینی 0/67 در بدترین حالت قرار داشته است که نشان دهنده اوج تمرکز امکانات و جمعیت در یک نقطه از این استان می باشد.

سیستم شهری، استان هرمزگان، قانون مرتبه و اندازه، مرتبه و اندازه تعدیل یافته، منحنی لورنز، ضریب ضریب جینی