الهام حسینی پناه - دانشجو کارشناسی ارشد گروه محیط زیست دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز
افشین تکدستان - عضو هیات علمی و استادیار گروه مهندسی بهداشت محیط و عضو مرکز تحقیقات فناوریهای زیست محیطی ، دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز
اعظم السادات حسینی الهاشمی - استادیار گروه علوم محیط زیست دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز

لجن اولیه و ثانویه فاضلاب باقیمانده حاصل از تصفیه فاضلاب شهری است که متوسط سرانه لجن اولیه 0.5 تا 1و لجن ثانویه 1.5 تا 2.5 لیتر به ازای هر نفر در روز در ایران در سیستم های متعارف تصفیه فاضلاب شهری برآورد میشود. در کشور ما تا افق سال 1400 تعداد تصفیه خانه فاضلاب شهری به 800 عدد خواهد رسید. از مهمترین روش تصفیه لجن تثبیت بیولوژیکی لجن است که امروزه کمپوست و ورمی کمپوست بعنوان یک روش پذیرفته شده موافق با محیط زیست تثبیت لجن به شمار می رود. که از کود حاصل از ورمی کمپوست جهت مصارف کشاورزی و باغبانی استفاده می شود. تقریباً تمامی مواد آلی زائد بیولوژیکی را می توان به مصرف کرم های تولیدکننده کمپوست رسانید. البته بسیاری از انواع مواد آلی زائد از جمله لجن فاضلاب برای امکان استفاده به عنوان غذای کرم های خاکی و تولید کمپوست کرمی نیاز به انجام برخی فرآیندهای پیش تصفیه و پیش فرآوری خواهند داشت. مخلئط لجن اولیه و ثانویه فاضلاب دارای رطوبت بیش از 95 % و حاوی معمولا بیش 70 % مواد آلی و دارای مواد مغذی ازت و فسفر بالا اما کربن آلی کمتر نسبت به پسماند شهری جهت تغذیه ورمی کمپوست دارند. لذا جهت حجیم کردن و تهویه بهتر و همچنین منبع کربن اضافی از خاک اره ، زائدات باغبانی و پسماند فضای سبز و زائدات شهری استفاده می شود. هدف از ارائه این مقاله اهمیت ورمی کمپوست جهت تثبیت مواد آلی لجن فاضلاب شهری با توجه به تجربیات جهانی می باشد.

استفاده مجدد در کشاورزی، تصفیه لجن ، کود ، لجن فاضلاب ، ،ورمی کمپوست