هوشنگ یادگاری - دانشجوی ارشد دانشگاه زابل،
عیسی خمری - عضو هیئت علمی دانشگاه زابل
محمد سالاری - عضو هیئت علمی دانشگاه زابل
براتعلی فاخری - عضو هیئت علمی دانشگاه زابل

مقدمه: ماریتیغال (Silybum marianum L.) گیاهی دارویی، علفی و یکساله است که در نقاط مختلف ایران به صورت وحشی یافت می شود. امروزه از مواد موثره میوه های رسیده این گیاه برای معالجه بیماری های کبدی (سیروز و مسمومیت های کبدی) و پیشگیری از سرطان کبد استفاده می شود. در میوه های ماریتیغال، فلاونویید های مختلفی ساخته و ذخیره می شود که مقدار آن ها متفاوت است و به شرایط اقلیمی محل رویش و نوع گیاه بستگی دارد.هدف: از آنجا عوامل محیطی از جمله تغذیه گیاه تاثیر بسیار عمده ای بر کیفیت و کمیت متابولیت های ثانویه تولید شده توسط گیاهان دارند. به منظور شناخت انواع تغذیه بر خصوصیات مورفولوژیکی (تعداد شاخه های جانبی، تعداد بذر در هر کاپیتول و وزن هزار دانه)، و تولید متابولیت های ثانویه (فلاونولیگنانها) در بذر ژنوتیب مجارستان و توده مشهد ماریتیغال صورت گرفت.روش برسی: بذرهای ژنوتیب مجارستان و توده مشهد از شرکت پاکان بذر تهیه و در مزرعه پژوهشکده تحقیقاتی دانشگاه زابل کشت و ویژگی های مورفولوژیکی در طی رشد و بعد از برداشت بررسی شدند. سپس مقدار ترکیبات فلاونوییدی پس از استخراج از بذرهای حاصله به روش HPLC بررسی شد.نتیجه: نتایج حاصل از مقایسه میانگین ها نشان داد که تیمارهای کودی F6، F7 و F2 در تعداد شاخه های جانبی و F4 در تعداد بذر در هر کاپیتول و F3 و F6 در وزن هزار دانه بهتر از بقیه تیمارهای کودی بوده است. نتایج حاصل از آنالیز HPLC تاکسی فولین و سیلی کریستین نیز در تجزیه واریانس نشان داد که بین رقم اصلی، سطوح کودی و اثر متقابل رقم با سطوح کود تاثیر معنی داری در سطح 1 درصد داشته است. بهترین تیمار کودی تاکسی فولین در قارج مایکوریزا (F4) با مقدار(113/2) و نانو کلات آهن (F8) با مقدار (103/2) بوده که از نظر آماری با هم اختلافی معنی داری نداشته اند. بالاترین سیلی کریستین در تیمار کودی F5 (تلفیق کود زیستی نیتروکسین + بیوسولفور + بیوسوپرفسفات) با مقدار (490/3) بوده است.

تاکسی فولین، تاکسی کریستین، کود زیستی، کود نانوکلات آهن، ماریتیغال