فریبا فروردین - دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری دانشگاه شیراز
محمد حسین پور - استادیار گروه شهرسازی دانشکده هنر و معماری دانشگاه شیراز
مهیار اردشیری - استادیار گروه شهرسازی دانشکده هنر و معماری دانشگاه شیراز

تنظیم مجدد زمین رویکردی است که در دهه های اخیر در راستای بهسازی و نوسازی بافت های فرسوه شهری درکشورهای مختلف جهان از جمله کشورهای در حال توسعه مورد استفاده قرار گرفته است. اصولاً آنچه در ایران به عنوانتجمیع قطعات در نوسازی بافت های فرسوده صورت میگرد را نمی توان به عنوان تکنیک تنظیم مجدد زمین قلمداد نمود. زیرا این گونه نوسازی یا در مقیاس های خرد چند پلاک صورت می گیرد که به هدف اساسی تنظیم مجدد زمین که تامینخدمات در بافت های ناکارآمد شهری می باشد نمی تواند دست یابد و یا اینکه تجمیع در مقیاس کلان می باشد که بیشتردر قالب طرح ها و برتامه های تملک اجباری و جابه جایی ساکنین است و جنبه اصلی مشارکتی بودن تنظیم مجدد زمینرا نقض می نماید. با توجه به آنچه ذکر شد باید بیان نمود که در ایران تعریف مشخصی از پروژه های تنظیم مجدد زمین همانند آنچه در سایر کشورهای دنیا اتفاق می افتد وجود ندارد. از آنجا که بافت های فرسوده سطح چشمگیری از اراضی شهری در کشور ایران را فراگرفته اند و این تکنیک می تواند در نوسازی بافت های فرسوده شهری بسیار موثر واقع شود،بنابراین از اهداف اصلی تحقیق بررسی و مقایسه تجربیات کشورهای مختلف دنیا در رابطه با این تکنیک و بررسی وضعیتفعلی ایران در رابطه با آن می باشد. بررسی و تطبیق تجربیات مختلف می تواند چارچوب مناسبی را برای استفاده از اینتکنیک با توجه به شرایط ایران ایجاد کند. از آنجا که این تحقیق به تشریح تجارب تنظیم مجدد زمین در کشورهای مختلف دنیا می پردازد و وضعیت آنها را تحلیل و با وضعیت کنونی ایران مقایسه می نماید، تحقیق حاضر با روش توصیفی تحلیلی انجام گرفته است. یافته های پژوهش نشان می دهد که در حال حاضر در ایران، ساختار قانونی روشنی برای پروژه های تنظیم مجدد زمین وجود ندارد و استفاده از این تکنیک نیازمند ایجاد ساختارهای قانونی جدید در هماهنگی با ساختارهای فعلی می باشد.

بافت فرسوده، نوسازی شهری، تنظیم مجدد زمین، تجربیات جهانی، ایران