طاهره نصر - دکترای تخصصی شهرسازی، استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز، گروه معماری، شیراز، ایران.
محبوبه رادفر - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز واحد شیراز، ایران

شکل دهی به فضای شهر، فعالیتی است که به ذات، برای هر کاربر فضای شهری خوشایند است و بقاء و پویای فضای شهررا به ارمغان می آورد. پایانه های مسافربری، یک فضای عمومی در شهر هستند که می توانند موجب پیشرفت و غنای شهرگردند. بنابراین در صورتی که یک پایانه علاوه بر کاربری انتقال مسافران، به دنبال ایجاد بستری برای زندگی اجتماعی شهروندان نیز باشد، مانند هر فضای شهری دیگر، باید دارای مؤلفه هایی باشد که زمینه را برای ایجاد یک مکان و فضای شهری مناسب در جهت رعایت حقوق شهروندان پدید آورد و می تواند به نمادی از شهر و به واسطه ایجاد شرایط لازم برایحضور نقش اجتماعی شهروند بخشی از هویت شهر گردد. شهروندسازی یعنی فراهم نمودن امکانات ، تسهیلات و ساز وکارهای لازم برای شهروندان تا آنها از حقوق شهروندی خویشبهره مند شوند. لذا باید گفت وظیفه حکومت های محلی فراهم سازی زمینه لازم برای برخورداری شهروندان از حقوقشهروندی خویش می باشد. حق طبیعی هر فرد برای بهره مند شدن از حداقل استاندارد رفاه اقتصادی و امنیت، بعداجتماعی حقوق شهروندی است. بنابراین تامین رفاه اعضای جامعه، بعد دیگر از حقوقی است که شهروندان بر دولت دارند. در این مقاله از روش اسنادی و مطالعات کتابخانه ای استفاده می شود، ابتدا به بررسی فضاهای عمومی شهری و مطالبمرتبط با حمل و نقل و پایانه های مسافربری و نیازهای رفاهی واجتماعی مرتبط با حمل و نقل شهری و به دنبالآن،مسائل مربوط به شهروند و حقوق شهروندی و رفاه اجتماعی و ایجاد یک فضای شهری مناسب برای تبادلات فرهنگی و اقتصادی و ... که رعایت حقوق شهروندی را به دنبال دارد، پرداخته می شود. نتایج حاکی از این است که با رعایتاستانداردها در طراحی فضاهای عمومی شهری همچون پایانه های مسافربری با عملکرد جامع و گسترده و کاربری های مناسب، شهری سالم با کمترین آسیب های زیست محیطی داشته و امنیت روانی و اجتماعی و رفاه اجتماعی و به دنبال آن رعایت حقوق شهروندی را در پی خواهد داشت.

فضای شهری، پایانه مسافربری، شهروند، حقوق شهروندی،رفاه شهروندان