مهدی روانشادنیا - عضو هیات علمی گروه مهندسی و مدیریت ساخت دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
مهدی رحمانی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی و مدیریت ساخت دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
احمد طاهرخانی کدخدایی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی سیستم های اقتصادی-اجتماعی دانشگاه صنعتی شریف

درچنددههی اخیر دنیا تحولات شگرفی در زمینههای مختلف داشته است، تحولاتی از قبیل انقلاب صنعتی و سهولت زندگی بشریت که منجر به افزایش چشمگیر جمعیت در سراسر دنیا شده است. همراه با این افزایش جمعیت در دنیا، نیاز به زیرساختهای اجتماعی و اقتصادی نیز افزایش یافته است. به صورتی که یکی از عوامل تأثیرگذار در پیشرفت کشورهای مختلف میزان سرمایه گذاری آنها در زیرساختها و ارائه خدمات اجتماعی و اقتصادی آنها بوده است. محدودیتهای مالی، کمبود زیرساختها، افزایش تخصص صنعتی، بحرانهای مالی دههی اخیر دنیا و طرحهای ریاضتی مالی، دولتها را تشویق به مشارکت بخش خصوصی در ارائه زیرساختها وخدمات آنها به عموم جامعه کرده است. دولتها ازطریق قراردادهای مشارکتهای عمومی-خصوصی، ازتواناییها و سرمایه های بخش خصوصی برای غلبه بر ناتواناییها و بحرانهای مالی خوداستفاده می کنند. ازطرفی برای هردو طرف دولت و بخش خصوصی یکی از مهمترین عوامل رغبت به سرمایه گذاری در پروژه ها، نرخ بازگشت سرمایه آنها میباشد. گزارشات منتشر شده از کشورهای توسعهیافته و نیز کشورهای درحال توسعه نشان میدهد که برخی از مشارکت های عمومی- خصوصی موفقیت آمیز نبوده و یکی از علل اصلی این شکست را عدم ارزیابی صحیح ارزش پول در پروژه ها دانستهاند. آنالیز شایسته و دقیق ارزش پول در پروژهها کمک شایانی به نحوه ی اجرا، تأمین مالی واطمینان از بازگشت سرمایه آنها، خواهدکرد. آنالیز ارزش پول از دو قسمت آنالیز کیفی و آنالیز کمی تشکیل شده است. دراین مقاله ابتدا چارچوبی مناسب از آنالیز کیفی پروژه های مشارکت عمومی-خصوصی ارائه شده است، که به تنظیم مناسب قراردادهای مشارکت عمومی- خصوصی کمک خواهدکرد، سپس آنالیزی کمی با مطالعه ای موردی بر روی مشارکت عمومی–خصوصی در یک پروژه خاص ونرخ بازگشت سرمایه آن صورت گرفته است.

مشارکت عمومی- خصوصی، زیرساخت، آنالیز ارزش پول، نرخ بازگشت سرمایه