احمد صمدی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد ، گروه زراعت، ، ایران
علی فرامرزی - عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ، گروه زراعت، ، ایران
ناصر محبعلی پور - عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ، گروه زراعت، ، ایران

آفتابگردان (.Helianthus annus L) مهترین گیاه روغنی در ایران است. این مطالعه با هدف ارزیابی اثرات مواد ضد تمرق بر عملکرد و برخی از اجزای عملکرد آفتابگردان در شرایط قطع آبیاری بود. این آزمایش در مزرعه تحقیقات کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه در سال 1392 با استفاده از آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار صورت گرفت. تیمارهای آزمایشی شامل سه نوع ماده ضد تعرق آترازین، پارافین و PMA که به صورت محلول پاشی در مراحل ظهور گل آذین، گلدهی کامل و دانه بندی مورد استفاده قرار گرفتند. بعد از مصرف این مواد آبیاری در این مراحل قطع گردید به طوریکه فواصل آبیاری از 10 روز به 20 روز افزایش یافت. در این آزمایش عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت و اجزای عملکرد، وزن هزار دانه اندازه گیری و محاسبه شد. نتایج نشان داد که اثر قطع ابیاری بر عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، وزن هزار دانه در سطح احتمال 1% معنی دار بود، در حالیکه شاخص برداشت در سطح احتمال 5% معنی دار بود. وزن هزار دانه بطور بسیار معنی داری تحت تأثیر مواد ضد تعرق قرار گرفت، در حالیکه عملکرد دانه در سطح احتمال 5% معنی دار بود و عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت تحت تأثیر مواد ضد تعرق قرار نگرفتند، اثر متقابل قطع ابیاری و مواد ضد تعرق نیز بر وزن هزار دانه بسیار معنی دار بود. بیشترین و کمترین عملکرد دانه به ترتیب در زمان قطع آبیاری در مرحله دانه بندی با محلول پاشی PMA به میزان 3975 کیلوگرم در هکتار و زمان قطع آبیاری در مرحله ظهور گل آذین با محلول پاشی پارافین به میزان 2671 کیلوگرم در هکتار به دست آمد.