عطاء الله عبدی - استادیار جغرافیای سیاسی دانشگاه خوارزمی
محمد صادقی - دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی، دانشگاه خوارزمی
محمود منیعی - کارشناس ارشد جغرافیای سیاسی، شهرداری تهران

واژه «کلان شهر» برای شهرهای بزرگ و پرجمعیت بکار می رود که از یک شهر مرکزی و چندین شهر اقماری تشکیل می شود. اما «شهرجهانی» عنوانی است که به شهرهای با عملکرد جهانی اطلاق می شود. شاخص ها و معیارهای مختلفی برای شناخت شهر جهانی وجود دارد و موسسات و گروهای مطالعاتی مختلفی در سطح جهانی اقدام به مطالعه و رتبه بندی شهرهای جهانی کرده اند. هدف مقاله بررسیجایگاه کلانشهرهای، تهران، سئول و دبی در رتبه بندی شهرهای جهانی است. روش تحقیق توصیفی وتحللی که با استفاده از مطالعات اسنادی و مراجعه به سایت اینترنتی موسسات مطالعاتی که شهرها را رتبهبندی کرده اند داده های تحقیق جمع آوری شده است. در این مقاله رتبه بندی شهرهای جهانی توسطمراکز معتبر مطالعاتی: جهانی شدن و شهرهای جهان دانشگاه لافبور انگلیس، موسسه راهبردهای شهریتوکیو، موسسه املاک لندن و سیتی بانک، موسسه آتلانتیک، گروه اقتصادی اکونومیست و موسسه ای تیکنری بررسی شد. نتایج تحقیق بیانگر این است که تهران در رتبه بندی شهرهای جهانی جایگاهی ندارد وفقط در رتبه بندی سال 1998 و 2000 موسسه وابسته به دانشگاه لافبور در لیست شهرهای دارای شانسجهانی شدن قرار گرفت که در رتبه بندی های بعدی این جایگاه را از دست داد همچنین در رتبه بندیمجله اکونومیست که 120 شهر را رده بندی کرده بود از نظر قدرت رقابت پذیری جهانی جایگاه آخر رابدست آورد. دبی جایگاه خوبی دارد و در اکثر رده بندی های جهانی حضور دارد. در رده بندی دانشگاهلافبور جزء شهرهای سطح دلتا قرار دارد و در سایر رتبه بندی ها جایگاه خوبی دارد. شهر سئول از هر دواین شهرها وضعیت بهتری دارد و یک شهر با عملکرد جهانی قوی شناخته می شود.

جهانی شدن، کلانشهر، شهرهای جهانی، تهران، دبی، سئول