زیبا پیرمحمدی - دانشجوی دکتری جنگلداری دانشگاه ایلام، مدرس دانشگاه پیام نور
پروانه وفا - دانشجوی دکتری اکولوژی گیاهان زراعی دانشگاه ایلام

بشر از آغاز تاریخ تاکنون به منظور رفع نیازمندی های خود به بهربرداری از منابع طبیعی مبادرت ورزیده و روز به روز از مواهب طبیعی بیشتری برخوردار شده است، اما این روند با پیشرفت صنایع مدرن در قرون اخیر سیر افراطی پیدا کرده و صدمات فراوانی را بر سمای زمین وارد نموده است. بنابراین انجام اقدامات بی وقفه جهت احیاء و تجدید حیات منابع طبیعی تجدید شونده در برنامه ریزی های پایداری محیط زندگی لازم است. احیاء وتوسعه پایدار هنگامی می تواند تداوم یابد که مبتنی بر شناخت درست الگوی طبیعی روابط محیطی با رشد گونه های گیاهی و جانوری باشد. جنگلداری مؤثر و موفقیت آمیز، ضامن اعمال روش های مدیریتی پایدار مناطق جنگلی در حفاظت منابع آب و خاک و از سوی دیگر فراهم شدن مشارکت مردمی در امر تصمیم گیری و اجراء و مدیریت ونظارت بر پروژه های منابع طبیعی است. جنگل زراعی یا آگروفارستری یکی از اشکال نظام های زراعی است که فعالیت های پرورش دام و زراعت را با کاشت گونه های درختی و درختجه ای ترکیب و تلفیق می کند. تعادل زیستی ناشی از پیوند بین این فعالیت های مختلف منابع چندگانه ای را نظیر ایجاد منابع درآمدی متنوع، تولید زیستی کم خطر، بهبود کیفیت آب و بهبود زیستگاه های انسانی و حیات وحش و غیره را به دنبال دارد. از سوی دیگر با توجه به اینکه شیوه های مذکور به عنوان روش های سنتی بهره برداری منابع طبیعی و کشاورزی در بین ساکنان محلی شناخته شده اند، لذا می توانند به عنوان راه کارهای موفق آبخیزداری و مدیریت مشارکتی حوزه های آبخیز مناطق برای بهره وری بهینه از توان تولیدی اراضی و افزایش اشتغال و رشد اقتصادی مناطق مختلف مدنظر قرار گیرند. در این نوشتار سعی برآن است که به تشریح سیستم های آگروفارستری پرداخته شود.

آگروفارستری، توسعه پایدار، جنگلداری، کشاورزی