امجد ملکی - دانشیار گروه ژئومورفولوژی دانشگاه رازی کرمانشاه
پیمان کریمی سلطانی - دبیر آموزش و پرورش قروه
علی اکبر عبدالملکی - دبیر آموزش و پرورش شهرستان قروه-

ورود بی رویه گردشگران به درون غارها،سبب تغییراتی در مقادیر عناصر اقلیمی درون غارها شده و ریز اقلیم درون غارها را مختل می نماید.تغییر در مقادیر عناصری از قبیل دی اکسیدکربن،درجه حرارت و رطوبت نسبی،از یک سو تحول طبیعی اشکال کلسیتی درون غارها را مختل نموده و انزوال پذیری این اشکال را در پی دارد و از سوی دیگر،سلامت و آسایش گردشگران در درون غارها را با خطر مواجه می سازد.از این رو،در این مقاله سعی شده است تا با تقسیم غار علیصدر به دو منطقه آزمایش محل تردد گردشگران( و منطقه کنترل)منطقه ممنوعه و دالانهای تازه کشف شده ،سهم گردشگران در تغییرات مقادیر دی اکسیدکربن،درجه حرارت و رطوبت نسبی به شکل روزانه و ماهانه محاسبه و مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد.به همین منظور در یک دوره 33 روزه و با برداشت روزانه 3نوبت صبح قبل از ورود گردشگران(،ظهر و شب)بعد از خروج گردشگران مقادیر دی اکسید کربن،دما و رطوبت نسبی با دستگاه دی اکسید کربن سنج مدل AZ(77535) ،در دو منطقه آزمایش و کنترل اندازه گیری و ثبت گردید.نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که حضور گردشگران در درون غار علیصدر همدان و فعالیت دم و بازدم آنها ،مقادیر عناصر اقلیمی درون غارها را تغییر داده و سبب دگرگون شدن ریز اقلیم درون غار شده است.به عنوان مثال،درصد دی اکسیدکربن با منشأ انسانی،بیش از 7برابر درصد دی اکسید کربن با منشأ طبیعی در درون غار می باشد همچنین، نتایج حاصل از پژوهش نشان از افزایش 1تا 2درجه ای میانگین ماهانه درجه حرارت در درون غار به سبب حضور گردشگران می دهد.افزایش درجه حرارت درون غار سبب افزایش تبخیر از یک سو و کاهش درصد رطوبت نسبی درون غار از سوی دیگر شده است

ریزاقلیم،گردشگران،غار علیصدر، co2 ،درجه حرارت،رطوبت نسبی