بیژن کهراریان - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد میاندوآب
وحید بیگی نیا - کارشناس ارشد زراعت، ،دانشگاه رازی
فرهود یگانه پور - دانشجوی دکتری زراعت ،دانشگاه تبریز
فریده صمدیان - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد میاندوآب

مشکلات روز افزون حاصل از مصرف کودهای شیمیایی و آلودگی های ناشی از انباشت مواد آلاینده، توجه متخصصین را جهت نیل به کشاورزی اکولوژیک جلب نموده است. از سوی دیگر بخش عظیمی از محصولات کشاورزی اعم از زراعی، باغی و دامی که با صرف هزینه های بالا تولید میشود به دلایل گوناگونی از تولید تا مصرف ضایع شده و از بین میروند. بنابراین پژوهشی تحت عنوان تولید ورمی کمپوست در بسترهای مختلف صنعتی و کشاورزی در جهت کاهش آلودگی های زیست محیطی و حفاظت از محیط زیست در سال 1392 در استان کرمانشاه اجرا شد. آزمایش بصورت بلوک های کامل تصادفی با 10 تیمار و سه تکرار به اجرا درآمد. تیمارها شامل: 1_کود گاوی، 2_کود گوسفندی، 3_کود اسبی، 4_کود گاوی 50% + کود گوسفندی 50%، 5_کودگاوی 90% + برگ درختان 10%، 6_کود گاوی 90%+ ضایعات صنعتی کارخانه رب گوجه فرنگی، 7_ کود گوسفندی 90%+ ضایعات کاغذ و مقوا 10%، 8_کود گوسفندی 90%+ ضایعات میدان تره بار 10%، 9_ کود گاوی 90%+ آهک 5% + تفاله شیرین بیان 5% و 10_ کود اسبی + کود گاوی + کود گوسفندی بودند. نتایج نشان داد که تیمار کود گاوی 90% +آهک 5% درصد+ تفاله شیرین بیان 5% در مورد تعداد کپسول (کوکون)، تعداد کرم بالغ و نابالغ، زی توده کرم و میانگین نوزاد خروجی از کپسول و حداکثر وزن هر کرم شرایط بهتری را نسبت به سایر تیمار ها نشان داد، که این امر بیانگر تأثیر مثبت بستر مورد نظر در پرورش Eisenia fetida بود.

ضایعات صنعتی، کشاورزی اکولوژیک، کرم Eisenia fetida ، کود گوسفندی