لیلا فرآورده - تهران، بزرگراه شهید چمران، خیابان یمن، موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور، بخش تحقیقات آفت کش ها
لوسیلی الکساندر - انگلستان، ناتینگهام، دانشگاه ناتینگهام، دانشکده علوم گیاهی

گیاهان در طی مراحل تمایزی و تکامل از جمله رسیدن میوه با تغببرات مختلف متابولیسمی و بیان ژن ها مواجه هستند. یکی از ژن های مهم در این امر، از خانواده ژنهای Senescence با نام SENU5 می باشد که در مراحل رسیدن میوه دخیل است. گوجه فرنگی و موتان های آن، از جمله گیاهان مهم در بررسی ژن های دخیل در تکامل و رسیدن میوه می باشند. گوجه فرنگی موتان به نام non- ripening tomato (nor tomato) به دلیل اینکه میوه اش در طی تکاملی نمی رسد، یکی از بهترین نمونه ها در بررسی مراحل تکاملی میوه است. رسیدن میوه با تنش های مختلف محیطی با منشأ غیر زنده و یا زنده تحت تاثیر قرار می گیرد. یکی از مهمترین تنش های غیر زنده مهم محیطی، تنش شوری است که معمولا سبب تغییراتی در مراحل تمایزی گیاه شده و خسارت زیادی در تولید محصول ایجاد می کند. در این مطالعه، اثر تنش شوری بر روی بیان ژن SENU5 در تکامل و رسیدن میوه گوجه فرنگی nor مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان می دهد که بیان ژن SENU5 در غلظت های مختلف کلرید سدیم افزایش داشته و بیشترین افزایش در غلظت 200 میلی مولار بوده است. این تنش، سبب تسریع در مرحله تکاملی میوه گوجه فرنکی گشته و نمونه های گوجه فرنگی nor تیمار شده نسبت به نمونه کنترل در مسیر رسیده شدن قرار گرفتند. بنابراین، نتایج حاصل از این مطالعه می رساند که ژن SENU5 یکی از ژن های دخیل در مرحله تکاملی رسیدن میوه در گوجه فرنگی است و تنش شوری سبب فعال شدن این ژن در مسیر انتقال پیام رسیدن میوه در گوجه فرنگی nor می شود.

رسیدن میوه، ژن SENU5، تنش شوری، گوجه فرنگی nor