مریم حسینی چالشتری - عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات برنج کشور
سعد ا.. هوشمند - دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه شهرکرد
شهرام محمدی - دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه شهرکرد
علیرضا ترنگ - عضو هیئت علمی پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی (مدیریت منطقه شمال کشور)

عملکرد یکی از مهمترین صفات در ارقام برنج می باشد.بنابراین اصلاح برای بهبود این صفت توسط به نژادگران انجام می شود. در شروع هر برنامه اصلاحی آگاهی از نحوه عمل ژن های کنترل کننده صفت مورد نظر لازم است.عملکرد یک صفت کمی است که تحت تاثیر محیط و اثرات اپیستازی می باشد. این اثرات مطالعه نحوه توارث صفات را پیچیده می کند.لذا برآورد انها برای مطالعه دقیق اثرات اصلی مکان های ژنی ضروری است. در این تحقیق از جمعیتی شامل 144 اینبرد لاین حاصل تلاقی هاشمی/ IR67418-110-32222 که در آن هاشمی والد تکرار شونده است، استفاده شد. در طی دو سال عملکرد برنج اندازه گیری شده و برای تعیین ژنوتیپ لاین ها نیز از 61 مارکر که دارای چند شکلی خوبی در بین والدین بودند استفاده شد.داده ها با استفاده از نرم افزار QTLNETWORK تجزیه شد. نتایج هشت مکان ژنی را شناسایی کرد که دارای اثرات متقابل بین اللی معنی دار بودند. بیشترین اثرات اپیستازی بین کروموزم های 1با 7 و 2با 5 برآورد شد. دو مکان ژنی دارای اثرات اصلی معنی دار نیز بودند. از آنجا که انتخاب بر اساس توارث پذیری اثرات اصلی انجام می شود، پس ازبرآورد توارث پذیری اثرات اپیستازی می توان محاسبه دقیق تری از سهم اثرات اصلی داشت و برنامه های بهنژادی برای بهبود عملکرد به حداکثر پیشرفت ژنتیکی دست یابند.

برنج، عملکرد، مکانهای ژنی، اپیستازی