مجید عباسپور
نبی الله منصوری
محمدجواد جعفری
نهال نوری

در میان گونه های مختلف حمل و نقل عمومی، سیستم حمل و نقل ریلی به ویژه مترو دارای مزایای متعددی می باشد . با توجه به آلودگی هوای تهران و اینکه خطوط متروی تهران عمدتاً در نواحی مرکزی و آلوده شهر واقع شده اند و با توجه به اینکه جمعیت انبوهی از سیستم مترو استفاده می کنند ، در همین راستا به منظور ترغ یب مردم به استفاده از مترو، در وهله اول بهبود شرایط ایستگاه های مترو از نظر آسایش دمایی امری مهم می باشد . انجمن مهندس ین گرما یش، سرما یش و تهویة امریکا (ASHRAE ) برای بررس ی آسا یش حرارت ی در محیط مترو شاخص گرما ی نسب ی RWI را معرف ی نموده است . شاخص فوق تابع ی از پارامترها ی متعدد از جمله دما، رطوبت نسب ی، سرعت هوا، لباس افراد، پوشش افراد و نرخ متابولیزم می باشد . در تحقیق حاضر آسایش حرارتی در ایستگاه های زیرمینی خطوط 1 و 2 مترو ی تهران بر اساس محاسبه شاخص ) (RWI مورد بررس ی قرار گرفته است . اندازه گیری ها طی دو دوره، در مهر 1385 و تیر 1386 انجام و مقادیر دما، رطوبت نسبی، سرعت جریان هوا، وضعیت سیستم تهویه ایستگاه در هنگام اندازه گیری، میزان ترافیک مسافر، در ساعتهای مختلف در نقاط مختلف شامل کنار خیابان، دهانه ورودی ایستگاه، سالن بلیط، سکوها، ورودی سامانه تهویه، خروجی سامانه تهویه بصورت تصادفی ثبت گردیده است . ًجمعا 114 مورد اندازه گیری طی دو دوره انجام و سپس شاخص (RWI) بر اساس روابط توصیه شده توسط ASHRAE محاسبه گردید . میانگین (RWI) در سکو ها 0/145 برای مهر ماه 1385 و 0/26 برای تیر ماه 1385 ، در سالن بلیط 0/223 و 0/32 ، در دهانه ورودی 0/228 و 0/339 بدست آمد . میانگین مقادیر ) RWI) در نقاط مختلف ایستگاه طی مهرماه 1385 بالاتر از حد آسایش (0/08) و نسبتاً گرم (0/15) اشری بالاتر بوده اما از حد شرایط گرم (0/25) عبور نکرده است، اما در تیرماه 1386 از حد شرایط گرم عبور کرده است . به این ترتیب در مقایسه با وضعیت آسایش حرارتی در متروهای دیگر دنیا می توان گفت متروی تهران وضعیت مطلوبی را داراست . با توجه به عدم استفاده از حداکثر ظرفیت سیستم سرمایش و تهویه در ایستگاه ها، دستیابی به شرایط مناسبتر دمایی امکان پذیر خواهد بود .

آلودگی هوا، RWI ، آسایش حرارتی، متروی تهران، ایستگاه های مترو