شبنم هسراک - دانشجوی دکتری گروه بیوتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
رضا ضرغامی - عضو هیئت علمی پژوهشکده بیوتکنولوژی کرج

زعفران گیاهی تریپلویید و عقیم است که به صورت رویشی و از طریق بنه تکثیر می گردد، به همین دلیل اصلاح آن با روش های سنتی اصلاح نباتات مشکل است. کشت پروتوپلاست، یکی از روش های اصلاح این گیاه بشمار می رود. باززایی مستقیم گیاهچه در گیاهان دولپه مشکل بوده و باززایی زمانی موفقیت آمیز است که از کالوس های جنین زا به عنوان منبع استخراج پروتوپلاست استفاده شود. در این بررسی برای جداسازی و استخراج پروتوپلاست، کالوس های جنین زا را به صورت معلق در محلول آنزیمی دارای محیط MS،ا0/1%پکتولیاز Y-23، ا1% سلولز R-10،ا1%دریزلاز،ا0/1% MES و M ا0/3 مانیتول قرار داده و سپس این مخلوط به در شیکر در تاریکی و در دمای 25°C همراه با اعمال 4 تیمار زمانی منتقل گردید. رنگ آمیزی پس از تیمارهای آنزیمی با تریپن بلو وشمارش پروتوپلاست ها با همو سایتومتر انجام شد. در تیمارهای آنزیمی 1/5، 3، 4 و 5 ساعته به ترتیب 105× 22 ، 105 × 40 ، 105 × 32 و × 105×26 پروتوپلاست در هر میلی لیتر سوسپانسیون بدست آمد. براین اساس، پس از تیمار آنزیمی 3 ساعته، تعداد و میزان زنده ماندن پروتوپلاست ها نسبت به سایر تیمارها بیشترین مقدار را دارا بود. برای ثابت نمودن و حفظ زنده ماندن پروتوپلاست های حساس از دانه های آلژینات کلسیم استفاده گردید.

زعفران( Crocus sativus L.)، تریپلوئید، استخراج پروتوپلاست