مریم ملازاده - دانشجو کارشناسی ارشد معماری،دانشکده معماری، شهرسازی و هنر اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد،
فروغ میرزاعلیپور - دانشجو کارشناسی ارشد معماری،دانشکده معماری، شهرسازی و هنر اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد،
حامد کامل نیا - استادیار دانشکده معماری، شهرسازی و هنر اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد،

معماری طی دوران مختلف تحت تاثیر پارادایم ها و اندیشه هایی بوده است. ابتدایی ترین آن، پارادایم خطی است که متاثر از اندیشه خطی میباشد. این پارادایم که متناسب با نیازهای روز آن زمان بوده است، توسط ارسطو مطرح گردید و دکارت آن را به تکامل رساند. با ظهور تکنولوژیهای ارتباطی اخیر، ازجمله کامپیوتر، اینترنت و توجه بیشتر به اهمیت طبیعت و ... نیاز به وجود پارادایمی جدید مبرز گردید که در نتیجه منجر به ظهور پارادایم غیرخطی با سبک های مختلف در معماری شد. این پارادایم در مقایسه با پارادایم خطی به لحاظ نوع فرآیند طراحی، سازه، هندسه و فرم متفاوت است.هدف مقاله حاضر، بسط و تبیین اصول و مفاهیم پارادایم های خطی و غیرخطی و مقایسه تطبیقی آنها در قلمرو معماری، با تاکید بر معماری کشورهای اسلامی می باشد. نتایج پژوهش نشان می دهد، برخلاف باور عموم که معتقدند معماری اسلامی یک معماری سنتی است و الگو برداری از آن تنها با رویکردهای سنتی امکان پذیر است؛ امروزه می توان بر اساس پارادایم غیر خطی در معماری و با استفاده از نرم افزار های مورد استفاده در آن، چه از لحاظ فرآیند طراحی و چه از نظر سازه، فرم، مصالح و... ، اقدام به خلق فضاهای جدید نمود که منجر به کیفیت دهی به معماری غیر خطی و بازگشت به هویت اصیل اسلامی می گردد . در این راستا پژوهش پیش رو قصد دارد تا با معرفی و تدقیق برخی اشتراکات میان هنر اسلامی و دیجیتال، مسیری روشن و قابل اتکا در بازخوانی از معماری اسلامی در عصر اطلاعات ایجاد کند. لذا سعی بر این است، به روش تحلیلی توصیفی مفاهیم فوق بحث و مطالعه گردد و تاثیر و نمود آن ها در معماری مورد بازشناسی قرار گیرد

پارادایم خطی، پارادایم غیر خطی، معماری خطی، معماری غیر خطی، مقایسه تطبیقی معماری خطی و غیر خطی،معماری کشورهای اسلامی