آوین خلیل اللهی - کارشناس ارشدطراحی شهری دانشگاه شهید بهشتی
مظفر عباس زاده - دانشجوی دکتری مرمت دانشگاه علم و صنعت عضو هیئت علمی دانشگاه ارومیه

در گذشته شهرهای ایران از سازمان فضایی و چیدمان منحصر به فرد خود برخوردارند. این چیدمان به لحاظ فرایند شک لپذیری، از هویت خاص و تشخص ادراکی واضح و شفافی در ذهن شهروندان برخوردار بوده است. ماهیت عناصر نظم فضایی و چیدمان آن مجموعه از عوامل تأثیرگذار بر این هویت بوده است. بازار یکی از عناصر کلیدی هوی تبخش در این انض باط مکانی بوده که اهمیت آن به سبب موقعیت و جایگاه شهری آن، ارت باط تنگاتنگ آن با سایر عناصر کلیدی استخوان بندی شهر و نقش و عملکرد آن به عنوان مرکز اصلی حیات مدنی شهر به سبب داشتن عملکردهای اقتصادی، فرهنگی- مذهبی، اجتماعی و سیاسی، بوده است. امروزه، بازارها عملکرد قبلی خود را در شهرها را از دست داد هاند و این امر مسبب تغییر جایگاهشان در سازمان فضایی و متعاق با گسیخته شدن ارت باط آ نها با دیگر عناصر شهری و زندگی اجتماعی مردم شهرها شده است. هدف این پژوهش بررسی عوامل موثر بر مرگ تدریجی بازار و ارائه راهکارهایی جهت تجدید حیات آن است. در این پژوهش با استفاده از روش تحلیلی-توصیفی که مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای است نتایج زیر حاصل شده است: حیات بازار با از دست دادن عملکردهایش خاموش شده و به دن بال آن فرسودگی کالبدی بناهای ارزشمند آن را هم در پی داشته است. رویکرد گردشگری شهری از طریق ارتقای موقعیت اقتصادی محدوده به عنوان مهم ترین مرکز تجاری-گردشگری شهر، ایجاد بستری جهت رخ دادن فعالی تهای فرهنگی و از این طریق احیای هویت بازار به عنوان فضای شهری تاریخی- فرهنگی و گردشگری و پالایش کارکردی فعالی تهای ناسازگار و مغایر با شأن و اعت بار بازار و تقویت فعالی تهای متناسب با هویت بافت تاریخی، به احیای هویت عملکردی بازار به عنوان یک فضای شهری و ارزش های نهفته در بازار و به دن بال آن ارتقای کیفی سازمان فضایی و ساختار کالبدی محدوده بافت تاریخی شهر کمک میکند