امید آذری - دانشجوی دکتری معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج

جنبههای مختلف هنر اسلامی، از جمله معماری دارای اصول مشترکی هستند که در ساختار، مفاهیم و اجزای آنها جاری است. این اصول که نشأت گرفته از معرفت و حمکت اسلامی میباشند، با تمام شئون معماری اسلامی عجین بوده و جزئی از هویت آن به شمار میرود؛ هویتی که برای معماری معاصر به سبب هجوم مدرنیته از دنیای غرب، کمرنگ شده است. هدف از این تحقیق شناخت برخی اصول و مفاهیم ساختاری هنر ایرانی اسلامی از طریق مطالعه تطبیقی وجود حکمت در معماری است تا از این طریق به جستجوی هویت گشمدهی معماری اسلامی پرداخته شود. تاکنون تعاریف گوناگونی به منظور تبیین معماری اسلامی ارائه شدهاند که اغلب جنبههای مادی و ظاهری موضوع را مورد توجه قرار دادهاند؛ در حالیکه نگرش حکمی به معماری اسلامی، در اصل، نگرشی درونزاست و میتواند موجبات بازتعریف یک معماری اسلامی پیشرو را فراهم آورد. پیشنهاد این تحقیق، رویکرد حکمی به معماری اسلامی بوده و در آن از روش سیستماتیک با ساختار نرماتیو استفاده شده است و به بررسیها بایدهایی جهت تعلقبخشی به هویت معماری اصیل در قالب حکمت و هنر اسلامی پرداخته شده است. بر همین اساس پس از ارزیابی مبانی حکمت هنر اسلامی و محتوای نظری و عملی آن و اصول حاکم در گزارههای نظری، عملی و آثار حکمت هنری، ماندگاری، پویایی و تجلی حکمت هنر در معماری اسلامی مورد مطالعه قرار گرفته و سپس با بازترسیم افقهای جدید، چگونگی تحقق هویت حکمت و هنر اسلامی در خلق اثر تعالیبخش معماری بهعنوان هدف اصلی پژوهش مورد ارزیابی قرار گرفته است.

بازشناسی و تحقق، هویتبخشی، حکمت و هنر اسلامی، معماری