امیر وطن دوست - کارشناس ارشد اقتصاد انرژی، دانشگاه فردوسی مشهد
مهسا رضوی - دانشجوی کارشناسی ارشد توسعه اقتصادی و برنامه ریزی، دانشگاه فردوسی مشهد

امروزه تلاش های بیوقفه در زمینهی رشد اقتصادی به عرصه ی علمی نیز رسوخ کرده و بستر مناسبی را برای تحلیل های تجربی فراهمکرده است. با اینحال، به دلیل توان محدود نظریه های موجود در تبیین و توضیح پدیده رشد اقتصادی و تعدد معیارهای جایگزینمتعدد برای مولفه های موثر بر این پدیده، لزوم تحقیقاتی به منظور شفاف ساختن آثار این متغیرها حائز اهمیت است. تجربه ی کشورهانشان داده است، رونق گردشگری و بی ثباتی سیاسی می تواند از عوامل موثر بر شکوفایی ظرفیت های اقتصادی و مرتفع ساختنمشکلات کلانی نظیر بیکاری باشد. در این پژوهش، برای دوره ی 1360 تا 1390 ابتدا پایایی متغیرهای تحقیق شامل رشد اقتصادی،انرژی مصرفی کل اقتصاد، ارز ورودی به کشور از محل گردشگری، شاخص بی ثباتی سیاسی، مانده تسهیلات بانکها و موسساتاعتباری به بخش خصوصی بررسی شد. سپس به منظور تخمین سطح اثرگذاری متغیرهای مستقل بر رشد اقتصادی در کوتاه مدت وبلندمدت، با استفاده از روش اقتصاد سنجی اردل و فرم تابع خطی لگاریتمی، روابط بلندمدت و کوتاه مدت و آزمون تصحیح خطابرآورد شد. نتایج این مطالعه نشان داد که متغیر لگاریتم تسهیلات بانکها در کوتاهمدت و بلندمدت، بیشترین سطح از اثرگذاری مثبتبر متغیر وابسته را داشته و بی ثباتی سیاسی اثرگذاری منفی و قابل انتظاری داشته است. گردشگری اما در بلندمدت اثری بی معنی بررشد اقتصادی داشته و مصرف انرژی کل اقتصاد هم در بلندمدت دارای بزرگترین ضریب توضیح دهندگی از متغیر وابسته بوده است. ازطرفی فروض کلاسیک تایید شده و فضای تخمین استاندارد بوده است. همچنین ضریب تعیین و ضریب تعیین تعدیل شده و نیز آماره-ی دوربین واتسون به ترتیب قدرت توضیح دهندگی بالای مدل، استفاده صحیح از متغیرها و استقلال خطاها را تایید کرده است.

رشد اقتصادی، گردشگری، مصرف انرژی، بی ثباتی سیاسی