سعیده کوزه گران - کارشناسی ارشد، مرکز تحقیقات اقلیم شناسی و هواشناسی کاربردی خراسان جنوبی

تنش دماهای پایین عامل اصل محدود کننده کشت و کار در اقلیم های سرد و ایجاد خسارات به گیاهان در حال رشد در نواحیگرمسیری و استوایی می باشد افت شدید درجه حرارت (کمینه دما) و وقوع یخبندان در مراحل مختلف رویشی برای محصولاتکشاورزی از اهمیت به سزایی برخوردار است که در صورت وقوع منجر به محدودیت تولید می شودیخبندان به شرایطی اطلاق می شودکه در آن دمای سطح زمین و اشیایی که در تماس با آن می باشند به کمتراز صفر درجه سلسیوس برسد (3) و کریستال های نازک یخ برروی آنها تشکیل شوند. در استان خراسان جنوبی یخبندان های پاییزه ، بهاره و زمستانه می تواند باعث آسیب رساندن به محصولاتکشاورزی این استان مانند زعفران، زرشک، انار، چغندرقند، پنبه و گندم شده و همه ساله خسارات زیادی به این محصولات وارد آورد.برای بررسی یخبندان آمار و اطلاعات 20 ساله کلیه ایستگاه های سینوپتیک منطقه، گردآوری و استفاده شد. یخبندان های پاییزه، بهارهو زمستانه با تعیین آستانه های دمایی بررسی شد. آنالیز رگرسیونی و ایجاد معادلات انجام گرفت. سپس نقشه های رقومی پهنه بندی بااستفاده از نرم افزار ArcGIS9.3 ترسیم شد. همچنین با بررسی معادلات و نقشه های پهنه بندی ایجاد شده و نقشه پهنه بندی نشان داد وقوع یخبندان های پاییزه از شمال استان به سمت جنوب استان می باشد و یخبندان های پاییزه در جنوب استان زودتر پایان می پذیرد.

یخبندان پاییزه، یخبندان بهاره، یخبندان زمستان، GIS