حسن افراخته - استاد حغرافیا و برنامه ریزی روستایی دانشگاه خوارزمی تهران، ایران
روشنک افراخته - دانش آموخته کارشناسی ارشد محیط زیست دانشگاه هرمزگان، ایران

هدف تحقیق حاضر عبارت از بررسی تجربه های بومی مردم جزیره کیش به عنوان ریشه های فرهنگی و فنی نیرومندی برای توسعه متوازن آینده آن جزیره بوده است. از این رو، تجربیات ساکنان جزیزه کیش و دانش بومی آنان در ابعاد مختلف بررسی شده است. تحقیق مبتنی بر داده هایی است که از طریق اسنادی به دست آمده است. داده های جمع آوری شده به روش تحلیل فضایی و تطبیقی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. تجربیات بومی ساکنان جزیره در چهار قلمرو از جمله سازماندهی سکونتگاههای سنتی، معماری بناها، تهویه هوای بناها و مدیریت منابع آب دارای اهمیت قابل توجهی است. هم اکنون برج های مختلفی به سبک مدرن در کیش بنا شده اند که به طور کامل به انرژی فسیلی وابسته اند. آب آشامیدنی از طریق دستگاهای آب شیرین کن تأمین می شود. فاضلاب و پساب های شهری جزیره مستقیماً به داخل دریا تخلیه می شود که منشأ عواقب نامطلوب اکوسیستم آبی خواهد بود. تجارت متوازن پیشین ناحیه وجود ندارد و فعالیت های تجاری جزیره به واردات کالاهای مصرفی بدون هیچ نوع کیفیتی محدود شده است. بررسی نشان دهدکه جزیره کیش دارای تجربیات ارزشمند بومی بوده است؛ این تجربیات با استفاده از علوم و فنون جدید می تواند ناحیه را با کمترین اثرات منفی محیطی توسعه دهد. بدیهی است که اکنون باز گشت به شیوه زندگی و معیشت گذشته غیر ممکن است؛ فعالیت های توسعه ای در هر صورت آثار محیطی منفی خود را خواهد داشت، اما می توان با استفاد از تجربیات ارزشمند دانش بومی از علوم و فنون جدید متناسب با شرایط محلی بهره برداری نمود و به توسعه جامع دست یافت.

دانش بومی، سازش محیطی، توسعه متوازن، جزیره کیش