احمد شهبازی - دانشکده فیزیک دانشگاه آزاد اسلامی واحد نطنز
حسین توتونچی - اصفهان، بادرود، دبیرستان باقرالعلوم،کارشناس ارشد شیمی تجزیه

هنگامی که استفاده از روش آب کشت و تولید محصولات کشاورزی بدون استفاده از خاک مطرح می شود این سوال ساده پیش می آیدکه وقتی میلیونها هکتار زمین مزروعی وجود دارد که قسمتی هم بدون استفاده مانده، وقتی خاک به عنوان منبع مواد غذایی گیاهان ومحیط طبیعی رشد آنها به بشر ارزانی شده چرا به جای استفاده از آن به دنبال روش تولید بدون استفاده از خاک برویم؟ پاسخ اینسوال در مواردی که جامعه مصرف کننده مثلا سبزیجات تازه به دلایل صنعتی ، تجارتی ، نظامی و غیره در منطقه بدون خاکمزروعی مستقر شده و یا دسترسی با آب ارزان قیمت نداشته و مسائل حمل و غیره مطرح باشد نسبتا آسان است .در این مقاله کشت هیدروپونیک یعنی استفاده از روش آب کشت و تولید محصولات کشاورزی بدون استفاده از خاک تعریف شده وسپس انواع روشهای کشت هیدروپونیک ازجمله : کشت مستقیم در محلول غیر متحرک،کشت در مه ،کشت درماده جامد با مدار باز ازنظر محلول غذایی شرح داده می شود.موارد استفاده، معایب و مزایای برخی از این روشها و در ادامه مواد غذایی مورد نیاز در کشتهیدروپونیک بررسی شده است.

هیدروپونیک، گیاه، بدون خاک، کشت در ماده جامد، محلول غذایی