روح اله دهقانی - مدرس دانشگاه جامع علمی کاربردی مرکز کازرون
میثم دوستی پور - دانشجوی دکتری فقه وحقوق دانشگاه ایلام
سودابه سرپلی - دانشجوی کارشناسی ارشد فقه وحقوق دانشگاه ایلام

از آنجا که فقه مبتنی بر تعالیم اهل بیت پیامبر (ص) در طول تاریخ پرفراز و نشیب اسلام هماره در حاشیه بوده و دولتهای اسلامی یکی از مذاهب فقهی اهل سنت را مبنا و محور اداره ی جامعه میدانستند و فقه امامیه به ندرت از چنین جایگاهی برخوردار بوده، بسیاری از مباحث سیاست داخلی و خارجی در فقه به طور مبسوط مورد بحث و بررسی قرار نگرفته است. در این مقاله برآنیم تا پاسخ دهیم که اصل و قاعده ی بنیادین در روابط دولت اسلامی با دولتهای غیراسلامی چیست؟ آیا «جنگ و جهاد» است یا «صلح و همزیستس مسالمت آمیز» یا هیچ کدام، بلکه مبنای روابط «مصلحت اسلام و مسلمانان» است؟ آیا میتوان یکی از عناصر سه گانه یاد شده را به عنوان اصل و قاعده از کتاب و سنت استنتاج کرد، تا مبنای تنظیم روابط خارجی دولت اسلامی با دولتهای غیراسلامی قرار گیرد؟

جهاد، جنگ، صلح، مصلحت