فاطمه پاسبان - استادیار پژوهشی موسسه پژوهش های برنامه ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی، وزارت جهاد کشاورزی، ایران

با توجه به نگرانی های سازمان های بین المللی در خصوص افزایش قیمت مواد غذایی و تاثیر آن بر افزیش تعداد فقرا در سطح بین المللی و تهدید امنیت غذایی مردم، این مقاله درصدد آن است که با بررسی علمی به رابطه میان قیمت مواد غذایی و فقر روستایی در ایران بپردازد. برای این منظور از مدل اقتصادسنجی پانل دیتا برای دوره 1376 تا 1386 در 30 استان کشور استفاده شد. متغیر وابسته شاخص فقر روستایی (نسبت افراد فقیر و شکاف فقر) و متغیرهای توضیحی درآمد روستایی، بار تکفل، نرخ مشارکت عمومی و شاخص قیمت مواد خوراکی در مناطق روستایی استان های کشور می باشد. نتایج مدل نشان داد که افزایش قیمت مواد خوراکی بر افزایش فقر تاثیر مثبت دارد و به دلیل کاهش قدرت خرید خانوارهای روستایی همزمان با افزایش قیمت مواد خوراکی، میزان مصرف خانوار کاهش، و فقر افزایش می یابد از آنجایی که روستاها خود کانون تولید مواد غذایی می باشند، لازم است رویکرد جدیدی به مقوله فقر روستایی و عوامل موثر بر آن در حال حاضر با توجه به اجرای طرح هدفمندسازی یارانه ها از سوی مسئولین کشور تعریف گردد که نیازمند مطالعات دقیق علمی منطقه ای (استانی، شهرستان، بخش، دهستان و روستا) در دو گروه بخش کشاورزی و غیرکشاورزی می باشد. در این خصوص می توان به موضوعاتی مانند توسعه سرمایه گذاری بخش خصوصی در صنعت غذا و تولیدات کشاورزی، کاهش ضایعات تولید و مصرف مواد غذایی، تقویت بنیان صنایع غذایی، افزایش عملکرد تولید، آموزش همگانی در خصوص امنیت غذایی و راهکارهای تامین آن به مردم و مسئولین، توسعه فرصتهای شغلی در روستا، تغییر ساختار تولید از سنتی به جدید همراه با نوآوری و کنترل تورم اشاره نمود.

فقر روستایی، استانی، شاخص قیمت مواد خوراکی، داده های ترکیبی