ماهرخ موسوی نسب - دانشجوی مقطع دکتری معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز

یکی از روش های حضور فعال دانشجویان در آموزش دانشگاهی و انتقال آموخته های آن ها به یکدیگر، روش یادگیری مشارکتی است. این تکنیک نیازمند فضایی است که دانشجویان یادگیرنده و دانشجویان یاد دهنده جهت شکل گیری تعاملات مشترک، در آن حضور داشته باشند. حضور مشتاقانه و مشارکت در فضاهای جمعی، وابسته به عوامل کالبدی است که بتواند زمینه ساز ورود و سپس توقف افراد درون فضا باشد. اما آنچه بیش از ابعاد کالبدی در حضور و تعامل اجتماعی افراد موثر است، پیش بینی و خلق رویدادهایی است که فرصت های آموزش مشارکتی را از طریق فعالیت های مشترک، ایجاد می کنند. معماری نمی تواند در یک خلاء اجتماعی تجربه شود. انتقال تجربیات دانشجویان و درک آن ها از آن چه فراگرفته اند، از طریق آموزش همکلاسی به همکلاسی در فضاهای باز جمعی در محیط های یادگیری، محقق خواهد شد. در این روش که بر پایه آموزش به همتایان استوار است، همواره تلاش می شود با ایجاد بستری پر تحرک برای دانشجویان، نشاط و تعلق خاطر نسبت به محیط یادگیری به وجود آید. آموزش مشارکتی معماری در فضاهای جمعی، امکان تجربه شیوه آموزش کارگاهی را که در آن شاگردانی از سال های مختلف (سال بالایی مقدماتی) با هم تعامل داشته و تجربه های خود را به یکدیگر منتقل می کنند، فراهم می آورد. با کم شدن فشار کار آموزش در فضاهای جمعی، فضای زندگی پر رنگ تر شده و روابط عمودی به ارتباطات جانبی تبدیل می شود تا رقابتی که نظام آموزشی به طور عمومی القاء می کند، از بین برود. پرهیز از تاکید مستقیم بر آموزش، دانشجویان را در عرصه یادگیری، برای درونی و ضمنی کردن اطلاعات، قرار می دهد. بدین منظور در طی این پژوهش، ضمن معرفی آموزش مشارکتی، به بررسی مولفه های بهبود کیفی فضای جمعی و نقش آن ها در آموزش محوری فضاهای دانشگاهی برای دانشجویان معماری، پرداخته خواهد شد. شناخت این عوامل و مولفه ها، می تواند در ارتقاء کیفیت آموزش معماری و یادگیری مشارکتی دانشجویان، موثر باشد.

آموزش مشارکتی ، معماری ، فضای جمعی