رضا قلیزاده - هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بین المللی جلفا
وحید بوستان احمدی - مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه

یکی از مهمترین کاربرد های زمان سنجی در شرع اسلام مبحث تعیین اوقات شرعی می باشد. در زمانهای گذشته که ابزار مدرن زمانسنجی موجود نبود معمولا افرادی به عنوان موقت در مساجد بزرگ این وظیفه بر اساس رصد خورشید برعهده داشتند و در سایر مساجد نشانه هایی به عنوان شاخص ظهر برای ثبت لحظه اذان ظهر تعبیه می شده است.از طرف دیگر مسجد زیبا و تاریخی مناره ارومیه با معماری منحصر بفرد خود در بافت تاریخی شهر و درکنار مدرسه هدایت یکی از مساجد مهم ارومیه می باشد که یک ورودی زیبا و البته با اندکی انحراف نسبت به خیابان دارد و در عکس های تاریخی نیز همین انحراف نسبت به سایر بناها دیده می شود و از دوران گذشته سنگی نیز کنار دیوار مسجد قرار دارد و البته وجود تک مناره در این مسجد یاد آور یکی از کاربردهای مناره ها در دوران اسلامی برای رصد و استهلال است.در این مقاله برآنیم تا با بررسی های جامع به کاربرد های احتمالی معماری خاص این مسجد با در نظر گرفتن انحراف ورودی مسجد نسبت به بناهای اطراف و سنگ قرار داده شده در کنار مسجد مناره در امر زمانسنجی را مورد تحقیق قرار دهیم.

مسجد مناره ، اذان ظهر ، شاخص ظهر ، معماری ، خورشید