احسان اولادی - دانش آموخته کارشناسی ارشد شیلات، دانشگاه صنعتی اصفهان
امیدوار فرهادیان - استادیار گروه شیلات، دانشگاه صنعتی اصفهان
حسن نصرالله زاده ساروی - استادیار، معاونت پژوهشکده اکولوژی دریای خزر
صالح سیفی - دانشجوی دکترا شیلات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

دریاچه خزر به عنوان بزرگترین دریاچه جهان می باشد که به همین خاطر به آن دریا می نامند. پراکنش و غلظت کلروفیل α که به عنوان شاخص بیومس فیتوپلانکتونی و میزان کدورت و بار آلی موجود در آب ها می باشد، از اهمیت بسیار اساسی در مطالعات بیولوژیکی و کیفیت آب ها برخوردار است. بنابراین برای مطالعه در طی سال های متوالی می توان از آن استفاده نمود. مطالعه حاضر بر میزان کلروفیل α در منطقه امیر آباد دریای خزر تأکید دارد که تراکم فیتوپلانکتون ها، میزان کلروفیل α با استفاده از اندازه گیری های زمینی و تکنیک RS (سنجش از راه دور) مورد بررسی قرار گرفت. اطلاعات مربوط به میزان کلروفیل α در منطقه امیر آباد از طریق مطالعات گذشته تهیه شده و برای بدست آوردن تصاویر ماهواره ای به سازمان فضایی ایران مراجعه شد. اندازه گیری ها، نتایج و پردازش تصاویر دریافتی از باندهای 1 و 2 ماهواره MODIS نشان داد که میزان کلروفیل α (تراکم فیتوپلانکتون) در فصل پاییز نسبت به فصول بهار و تابستان بیشتر می باشد. دلیل این امر چرخش آب دریاچه و شکستن لایه ترموکلاین و انتقال مواد مغذی از کف به سطح آب بوده که سبب رشد و شکوفایی فیتوپلانکتون ها می گردد. در مطالعه میدانی انجام شده توسط سایر محققین در ناحیه جنوبی دریای خزر نیز نشان داده شد که میزان کلروفیل α (تراکم فیتوپلانکتون) در فصل پاییز نسبت به فصول بهار و تابستان بیشتر می باشد. دلیل این امر چرخش آب دریاچه و شکستن لایه ترموکلاین و انتقال مواد مغذی از کف به سطح آب بوده که سبب رشد و شکوفایی فیتوپلانکتون ها می گردد. در مطالعه میدانی انجام شده توسط سایر محققین در ناحیه جنوبی دریای خزر نیز نشان داده شد که میزان کلروفیل α (تراکم فیتوپلانکتون) در فصل پاییز نسبت به سایر فصول بیشتر می باشد. ضمناً با توجه به نتایج نسبتاً مشابه بدست آمده از هر دو روش مورد بررسی، به دلیل اینکه استفاده از روش میدانی به علت عدم دسترسی به تمام نقاط دریاچه، وقت گیر و پرهزینه بودن آن نسبت به روش سنجش از دور، می توان چنین عنوان نمود که استفاده از تکنیک RS بهتر و مقرون به صرفه تر می باشد.

دریای خزر، کلروفیل، ماهواره، فیتوپلانکتون