رحیم دباغ - استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی ارومیه
لیلا جواهریان - کارشناسی ارشد مهندسی صنایع سیستم های اقتصادی اجتماعی دانشگاه الغدیر تبریز
حمید غلامی - دکترای مدیریت استراتژیک موسسه صنایع و معادن ایران
حمید منصورفر - دکترای مدیریت استراتژیک موسسه صنایع و معادن ایران

به دلیل کمبود نیروهای متخصص در کشور در برهه ای از زمان، دانشگاه های متعددی بدون توجه به سطح کیفی، نیازهای درازمدت جامعه و امکانات گسترش یافتند و مراکز موجود نیز ظرفیت خود را به طور نامتناسب افزایش دادندکه باعث افت کیفیت آموزشی، عدم تناسب تعداد فارغ التحصیلان با نیاز جامعه، رشد نرخ بیکاران متخصص و کاهش انگیزه پیشرفت تحصیلی شد. امروزه این کمبودها مرتفع شده و نیاز به کمیت جای خود را به کیفیت داده است. در این راستا مقاله حاضر سعی دارد با استفاده از روش تحلیل پوششی داده ها، که روشی مناسب برای اندازه گیری کارایی و تغییرات بهره وری می باشد، کارایی و بهره وری واحدهای آموزشی و پژوهشی 20 دانشگاه بزرگ دولتی و عوامل موثر در رشد بهره وری آموزشی و پژوهشی واحدها، از قبیل تغییرات کارایی و تکنولوژی را اندازه گیری نماید. بر اساس نتایج بدست آمده، کارایی دانشگاه ها در بخش آموزش نسبت به بخش پژوهش بیشتر است، درحالیکه تغییرات بهره وری در بخش پژوهشی مثبت و در بخش آموزشی منفی است. همچنین در شرایط یکسان، اکثر دانشگاه ها بطور نسبی ناکارا هستند. دانشگاه های شهیدبهشتی و تهران تنها دانشگاه های کارا در هر دو بخش آموزش و پژوهش هستند که این خود ضرورت نیاز به اتخاذ برنامه ریزی استراتژیک (راه اندازی چرخه مدیریت بهبود بهره وری) و ایجاد رقابت برای بهبود بهره وری را در دانشگاه های کشور نشان میدهد.

دانشگاه های دولتی، کارایی، بهره وری، تحلیل پوششی داده ها، شاخص مالمکوئیست