عبدالعباس محمدی - عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور
سعید احمدی - مدرس مدعو دانشگاه پیام نور، دبیر آموزش و پرورش
رضا ملکی - کارشناس ارشد روان شناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشگاه علامه طباطبایی
حامد مغربی سینکی - کارشناس ارشد روان شناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشگاه تهران

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی مؤلفه های شخصیتی و راهبردهای مقابله ای در معتادین به مواد مخدر و افراد غیرمعتاد در شهرستان ایلام بود. روش: روش پژوهش از نوع علی- مقایسه ای می باشد و جامعه ی آماری در این پژوهش شامل تمامی مردان معتاد مراجعه کننده به کلینیک های ترک اعتیاد شهر ایلام می باشد. نمونه آماری شامل دو گروه 100 نفر از مردان معتاد مراجعه کننده به کلینیک های ترک اعتیاد در سال 93-1392 و 100 نفر از افرادی که سابقه ی اعتیاد و سابقه کشیدن سیگار نداشتندف تشکیل شده است. نمونه گیری به روش تصادفی در دسترس از بین افرادی که حداقل 72 ساعت از آخرین مصرف آنها گذشته بود و گروه گواه نیز شامل 100 نفر مرد غیرمعتاد از جمعیت عمومی شهر ایلام که سابقه اعتیاد نداشته و از نظر متغیرهای جمعیت شناختی همچون سنف میزان تحصیلات، سطح اجتماعی- اقتصادی، شغل ووضعیت تأهل با گروه معتادین همتا سازی شده بودند، به طور تصادفی انتخاب شدند. یافته ها: نتایج حاصل از بررسی یافته ها نشان داد بین مؤلفه های شخصیتی (روان رنجور خویی، برونگرایی، دلپذیر بودن، وجدان گرایی) در افراد معتاد و سالم تفاوت معنادار بوده و در مؤلفه شخصیتی (انعطاف پذیری) تفاوت معنادار وجود نداشت. همچنین افرادمعتاد نسبت به افراد سالم در راهبرد مقابله ای مسئله مدار میانگین کمتر، ولی در راهبرد مقابله ای هیجان مدار میانگین بیشتری را کسب کرده اند و افراد معتاد نسبت به افراد گروه گواه بیشتر از راهبرد مقابله ای هیجان مدار استفاده می کنند. برای محاسبه تفاوت میانگین بین متغیرها از آزمون t مستقل استفاده شد. نتیجه گیری: نتایج حاکی از آن بود که بین راهبرد مقابله ای هیجان مدار در افراد معتاد و سالم تفاوت معنادار و بین راهبرد مقابله ای مسئله مدار تفاوت معنادار وجود نداشت. همچنین افراد معتاد بیشتر ویزگی شخصیتی روان رنجور خوبی داشته و از راهبردهای مقابله ای هیجان مدار استفاده می کنند.

شخصیت، راهبردهای مقابله ای، اعتیاد