اکبر جوهری - کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرمشناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک، ایران
فرزاد زارعی - دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرمشناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج، ایران

در دهه های گذشته مسائل مربوط به زندان بیشتر از گذشته مدنظر متفکرین و دانشمندان اجتماعی (روانشناسان، جامعه شناسان، حقوقدانان و ...) قرار گرفته است و امروزه با توجه به تغییرات فرهنگی و رشد سریع علم می توان گفت فعالیتهای داخل زندان و خدماتی که به زندانیان ارائه می شود نسبت به گذشته تحول چشمگیری پیدا کرده و فرایند ا صلاح و تربیت زندانیان با توجه به اصول و متدهای علمی دنیا اجرا می گردد و می توان در این مکان (زندان) تاثیر فعالیتهای اصلاحی و تربیتی (برنامه های فرهنگی، آموزشی، تربیتی و ...) را محک زد که تا چه مقدار می تواند در تغییر دیدگاه و نگرش زندانیان اثرگذار باشد، پس زندان می تواند به عنوان یک آزمایشگاه تجربی و قابل کنترل برای محققان باشد تا با انجام پژوهشها (با هدف درستکاری و کنترل متغیرهای مورد سنجش) در خصوص مسائل مربوط به بزهکاران، آسیب های اجتماعی و ... پژوهش انجام گردد تا درآینده بتوانیم با ارائه راهکارهای علمی به سمت جامعه ای با کمترین میزان جرم و انحرافات پیش برویم. بنابراین در اولین برخورد با عوامل تشکیل دهنده مددکاری روشن می شود که مددجو، مکان او و مشکلاتی را که او (زندانی) بر خلاف سایر موسسه های اجتماعی نمی تواند پا به پای مددکار اجتماعی برای رفع مشکلاتش کمک کننده باشد. در حقیقت در اینجا است که حرفه مددکاری اجتماعی یکی از پیچیده ترین و سخت ترین کاربردهای علمی خود را در حوزه مسائل و مشکلات اجتماعی به نمایش می گذارد و آن عبارت از کار با بزهکاران در مکان محدود و بسته ای به نام زندان است. هدف از نگارش این مقاله گشودن بابی تازه از نظر جامعه شناسی در مورد زندان است و با ارائه نتایج و مباحثی که مطرح می شود نسبت به تغییر نگرش و دیدگاه جامعه در خصوص زندان که تا کنون با ذهنیت منفی نگریسته شده را تغییر و توجه آحاد جامعه و اندیشمندان را به فلسفه وجودی زندان و اهمیت کارکرد اصلاحی و تربیتی آن جلب نماید.

تئوری های جامعه شناسی، نظریه کنترل اجتماعی، زندان، دیدگاه های حقوقی