مهدی کاشیان - دانشجوی کارشناسی ارشد، گرایش سازه های هیدرولیکی ، دانشکده مهندسی عمران ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کیش
حسام قدوسی - استادیار گروه مهندسی آب دانشگاه زنجان
محمود شفاعی بجستان - استاد گروه مهندسی آب دانشکده مهندسی علوم آب دانشگاه شهید چمران اهواز

مطالعات مهندسی رودخانه به منظور استفاده بهینه و حفاظت این منابع طبیعی در برآوردن نیازهای بشری، از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. در واقع دلیل بسیاری از تغییرات مورفولوژیک در بازه های بالادست و پایین دست رودخانه ها تغییرات مکانی رسوب در بستر است، که علت ایجاد مشکلاتی از قبیل تخریب سازه های موجود در مسیر رودخانه ها و رسوبگرفتگی تاسیساتی از HEC جمله ایستگاه های پمپاژ می باشد. در این تحقیق با استفاده از مدل یک بعدی - میزان رسوبگذاری و فرسایش RAS4.1 در بستر و کناره های شاخه قلعه شارخ از رودخانه زایندهرود در بالادست سد زایندهرود شبیه سازی گردید. به منظور شبیه سازی جریان، اطلاعاتی همچون آمار رسوب ده ساله و آمار آبدهی بیست ساله از شرکت آب منطقهای استان اصفهان تهیه و همچنین جهت استخراج مقاطع عرضی و طولی 1 به 25000 سازمان نقشه برداری کشور استفاده شد. نتایج مدل سازی نشان می دهد میزان متوسط دبی رسوب سالانه در بین سال های 1369 تا 1390 در منطقه ی مورد مطالعه 15/76 متر مکعب بر روز می باشد .بررسی فرسایش و رسوب گذاری در حالت متوسط دبی سالانه در سه مقطع انجام گردید. بحرانی ترین آنها یعنی مقطع 35 در دو ساحل چپ و راست رودخانه فرسایش تقریباً یکسان و میزان آن از 20 سانتی متردر سال 1375 به 98 سانتی متر در سال 1390 به میزان 21 سانتی متر فرسای اتفاق افتاده است . در پنج سال اول تغییرات قابل توجهی رخ نداده و از سال پنجم تا پایان دوره آماری 22 سال به تدریج فرسایش اتفاق افتاده است .

رسوبگذاری، فرسایش، ریال RAS HEC، رودخانه زاینده رود