جواد قیاسوند - دانشجوی دکتری معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب
سیدهادی قدوسی فر - گروه معماری، واحدتهران جنوب،دانشگاه آزاد اسلامی،تهران،ایران
فائزه جاوید - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد فیروزکوه

طراحی یک فرآیند است که از تفکر شروع و به یک محصول یا بنا ختم می شود. بنا نتیجه تفکر وتصورات طراح است، بدین معنی که در مواجه با نیازهای فیزیکی و عملکردی فضاهای پیش بینی شده،راه حل ها و ایده هایی در ذهن و باور طراح شکل می گیرد. ایده ها در متن تفکرات، تصورات و مشاهدات یافت می شوند. آفرینش فرم از اهمیت بسیاری برخوردار است و معمار بعدهای ذهنی خود را ابراز کرده وآنچه را که در تفکرات و تصورات خود اندوخته دارد به صورت یک جا به عنوان محصول نهایی و کانسپت ارئه می دهد. آفرینش معماری همواره با دو مقوله اساسی سروکار داشته است؛ فرم و عملکرد، که بهترتیب جنبه های صوری و معنایی معماری را تشکیل می دهند. در واقع فرم از عملکرد تبعیت کرده و همچنین فرم رسالت این را بر عهده دارد که همانند ظرفی، شکل عملکرد )مظروف( را بپذیرد. بدینمعنی که فرم پاسخوی نیازهای فعالیتی استفاده کنندگان باشد. هرچند قابلیت یک فرم از یک سو به نیازهای استفاده کنندگان و از سوی دیگر به توانایی های بالقوه شکل و فرم کالبدی محیط باز می گردد؛اما در پژوهش حاضر تنها به تبیین رابطه بین فرم و عملکرد می پردازیم و بررسی می کنیم که آیا همانطور که فرم از عملکرد تبعیت می کند، عملکرد نیز تبعیت متقابل نسبت به فرم دارد یا نه، و همچنین فرآیند رسیدن از کانسپت به فرم مطلوب در معماری را بررسی می کنیم. هدف از این پژوهش آشنایی با فرآیند انتخاب کانسپت در طراحی و رابطه فرم با عملکرد فضایی می باشد. برای این منظورچند نمونه از فرآیند معماری را بیان می کنیم که در آن ها ایده های طراح و اندیشه های منتج شده به فرم نهایی را گزارش می دهند.

فرآیند طراحی، کانسپت، فرم، عملکرد