علیرضا رشید فر - دانشجوی کارشناسی ارشد انرژی و معماری دانشگاه ایلام،
مجید مردانی - دانشجوی کارشناسی ارشد انرژی و معماری دانشگاه ایلام
نازنین نصراللهی - دانشیار گروه معماری دانشگاه ایلام

از مهمترین موضوعاتی که در چند دهه اخیر موردتوجه اکثر کشورهای صنعتی پیشرفته قرارگرفته است، بحث بهینه سازی مصرف انرژی به دلیل کاهش ذخایر انرژی جهان و محدود بودن ذخایر فسیلی و آلودگیهای ناشی از آن میباشد . یکی از جنبههای مهم کاربرد انرژی در ساختمانها، عملکرد حرارتی آنها میباشد. تحقیقات صورت گرفته بیانگر این مطلب استکه شاخصهای معماری خانههای حیاط مرکزی ازجمله شکل کلی، تناسبات و... تأثیر مثبتی بر عملکرد حرارتی آن خانه ها دارد. از اینرو حیاط مرکزی بهعنوان نقطهی عطف طراحی اقلیمی در خانه های درونگرای کویری همواره موردتوجه بوده است. شهرسازی و قوانین جدید ساختوساز در کشور، غیرعلمی و بدون در نظر گرفتن شرایط جغرافیایی میباشند و درواقعتقلیدی از شهرسازی کشورهای غربی بدون در نظر گرفتن شرایط خاص هر محل است. ازجملهی قوانین جدید قرار گرفتن حیاط در یک وجه ساختمان با نسبت مشخص 06 درصد ساخت و 06 درصد حیاط میباشد که البته در اکثر مواقع به دلیل عدم نظارت درست، این تناسبات به درستی رعایت نمیشوند. حالآنکه عدم پیروی از تناسبات درست در شکل کلیساختمان میتواند اثرات منفی و معکوس بر عملکرد حرارتی ساختمان بگذارد. در این مقاله با استفاده از نرمافزار شبیهساز Design Builder مقایسهای بین عملکرد حرارتی خانه های با حیاط مرکزی و خانههای جدید با حیاط یکطرفه، صورت گرفت تا ضمن رسیدن به شکل کلی درست ساختمانها در اقلیم گرم و خشک، تناسبات صحیح حیاطهای یکطرفه امروزی نیز بدست آید. در این مقایسه چهارخانه با ابعاد یکسان و شکلهای متفاوت چهار طرفه، دوطرفه موازی و یکطرفه توسط نرمافزار مورد آنالیز قرارگرفته است و عملکرد حرارتی بهتر خانههای امروزی نتیجه گرفته شده است

حیاط مرکزی، عملکرد حرارتی، شبیهسازی، تناسبات حیاط